BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2018/1027 Esas 2019/350 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/1027
KARAR NO : 2019/350
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ: Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi
NUMARASI : 2018/636 D.iş
KARAR TARİHİ: 31/05/2018
DAVA : Zayi Nedeniyle Çek İptali
İlk derece mahkemesinde hasımsız olarak görülen çek iptali davasında davanın reddine yönelik olarak verilen karara karşı süresi içinde davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ...' nin ...bank A.Ş.'nin ticari müşterisi olduğunu, ...bank Güneşli Çarşı şubesine ait ...numaralı çeklerin müvekkili tarafından zayi edildiğini, bu nedenle ...bank Güneşli Çarşı şubesi tarafında çek yaprak bedeli olan tutarların müvekkilinin hesabında bloke edilmiş durumda olduğunu belirterek, bu çekler için ödeme yasağı konulmasını ve banka şubesine bildirilmesini, zayi nedeniyle mezkur çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
İlk Derece Mahkemesi 19/07/2018 tarihli, 2018/452 D.iş sayılı kararında; "...TTK' nun 757. maddesi delaletiyle 818/s maddesi gereği çek iptali davasını çek hamili açabilir. Keşidecinin zayi nedeniyle çek iptali davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle koşulları oluşmayan davanın reddine karar vermek gerektiği..." gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Bu karara karşı davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle:
Keşidecilerin zayi olan boş çek yapraklarının iptalini mahkemeden istemesinde hukuki yararları bulunduğunu, çünkü boş da olsa çek yapraklarının bir işlevi olduğunu, bankaların, müşterilerine çek karnesi verirken, Çek Kanunu m. 10’a göre ödemek zorunda kalacakları miktar için onlardan ayni ya da şahsi teminat alma yoluna gidildiğini, bankaların bu teminatları iade edebilmesi için çek yapraklarının bankaya dönmüş olması gerektiğini, çek yaprakları boş da olsa iadesinin zorunlu olduğunu, fiilen zayi olan çeklerin bankaya dönüşü mümkün olamayacağından, bu çeklerin zayi olduğu konusunda bankanın bir şekilde ikna edilmesi gerektiğini, bunun da tek yolunun bu boş çek yaprakları hakkında verilecek iptal kararı olduğunu, eldeki davanın da bu mihvalde açıldığını, zira dava dilekçemizde de belirtildiği üzere çekler zayi olduğundan çek yaprak bedelleri üzerinde banka tarafından bloke konulduğunu, konulan blokenin başkaca bir kaldırma usulü hukuken mümkün olmadığını,İlk derece mahkemesinin istinafa konu kararının bu nedenlerle usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE
Dava, hukuki niteliği itibariyle zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.Mahkemece, yukarıda özetlenen gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş olup, karara karşı davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi uyarınca istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Davacı vekilince, müvekkiline dava dışı banka tarafından verilen 4 adet çek yaprağının zayi edildiği ileri sürülerek, TTK'nın 757 vd. maddeleri uyarınca çeklerin zayi nedeniyle iptali istemine karar verilmesi istenilmiştir.Davacı vekilinin dava dilekçesindeki bu tanımlamasına göre, zayi nedeniyle iptali istenen çeklerin banka tarafından davacı hesap sahibine verilen çek yaprakları olduğu açıktır. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi edildiği durumlarda, senede bağlı hakkın senetsiz de ileri sürülebilmesi için TTK'nın 651.ve 652. maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil, hakkını senetsiz olarak ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek hesap sahibi veya keşidecisi çek zayi davası açamayacaktır. Kaldı ki davacı vekilinin istinaf dilekçesindeki beyanından dava konusu çek yapraklarının boş olarak zayi edildiği ileri sürülmüştür. Yine yerleşmiş yargıtay kararları uyarınca boş çek yaprakları yönünden zayi nedeniyle çek iptal davası açılmasında hukuki yarar bulunmamaktadır. Buna göre davacı vekilinin aksi yöndeki istinaf nedenleri yerinde değildir.İlk derece mahkemesi karar ve gerekçesinde yasa ve usule aykırılık bulunmadığı gibi kamu düzenine aykırılık da görülmediğinden, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca esastan reddine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine,
2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harçlarının Hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerlerinde bırakılmasına,
4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,
5-Dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair;
HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 07/03/2019 tarihinde oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU : HMK'nın 362/1.ç maddesi uyarınca, davanın çekişmesiz yargı işi olmasına göre karar kesindir.