Karşılıksız çek düzenleme suçundan sanık ...’in 5941 sayılı Çek Kanunu"nun 5/1 ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 52/2. maddeleri gereğince 31.600,00 Türk Lirası adlî para cezaları ile cezalandırılmasına dair Adana 1. İcra Ceza Mahkemesinin 17/10/2017 tarihli ve 2017/336 esas, 2017/656 sayılı kararının kesinleşmesini müteakip, infaz savcılığı tarafından 5941 sayılı Kanun"un 5/1. fıkra 2. cümlesinin Anayasa Mahkemesince iptal edilmesi üzerine oluşan tereddüdün giderilmesi talebi üzerine, cezanın aynen infazına ilişkin anılan Mahkemenin 12/01/2018 tarihli ve 2017/336 esas, 2017/656 sayılı ek kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 15/10/2018 gün ve 9453 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekinde bulunan dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 22/10/2018 gün ve KYB-2018-84850 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize verilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
10/10/2017 tarihli ve 30206 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 26/07/2017 tarihli ve 2016/191 esas 2017/131 sayılı kararı ile 5941 sayılı Kanun"un 1. fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanunî ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanuna göre ticarî işlerde temerrüt faizi oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile takip ve yargılama gideri toplamından” şeklindeki ibarenin iptal edildiği, inceleme konusu Mahkeme kararının da anılan iptal kararından sonra verildiği,
Söz konusu iptal kararı sonrası yürürlük kazanan 5941 sayılı Kanun"un 5/1. maddesinde yer alan, "(Değişik: 15/7/2016-6728/63 md.) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanunî ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adlî para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (…)(2) az olamaz." hükmü nazara alındığında,
Somut olayda, şikâyete konu 30/01/2017 tarihinde bankaya ibraz edilen Kuveyttürk Katılım Bankası Barajyolu Adana Şubesine ait TR 16 0001 0020 5000 0942 3714 01 numaralı ve 33.000,00 Türk lirası bedelli çekin 31.590,00 Türk lirası kısmının karşılıksız kaldığının belirtilmesi karşısında, hükmedilecek adlî para cezasının da bu bedelden az olamayacağı gözetilmeden, Mahkemece hem anılan yasadaki binbeşyüz gün sınırını hem de karşılıksız kalan 31.590,00 Türk lirası bedeli aşacak şekilde 1.580 gün karşılığı 31.600,00 Türk Lirası adlî para cezasına hükmedilerek fazla ceza tayin edilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309.maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla, gereği görüşülüp düşünüldü;
Bununla birlikte;
6728 sayılı Kanunun 63. maddesiyle değişik 5941 sayılı Kanun"un "Ceza sorumluluğu, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı" başlıklı 5/(1). maddesi;
"(1) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (“...çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanuna göre ticari işlerde temerrüt faizi oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile takip ve yargılama gideri toplamından...” ibaresi, 10/10/2017 tarihli ve 30206 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 26/7/2017 tarihli ve E.: 2016/191, K. 2017/131 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.) az olamaz. Mahkeme ayrıca, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu yasağın bulunması hâlinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmeder. Yargılama sırasında da resen mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına karar verilir. Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı, çek hesabı sahibi gerçek veya tüzel kişi, bu tüzel kişi adına çek keşide edenler ve karşılıksız çekin bir sermaye şirketi adına düzenlenmesi durumunda ayrıca yönetim organı ile ticaret siciline tescil edilen şirket yetkilileri hakkında uygulanır. Koruma tedbiri olarak verilen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararlarına karşı yapılan itirazlar bakımından 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 353 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanır. Bu suçtan dolayı açılan davalar icra mahkemesinde görülür ve İcra ve İflas Kanunu"nun 347, 349, 350, 351, 352 ve 353 üncü maddelerinde düzenlenen yargılama usulüne ilişkin hükümler uygulanır. Bu davalar çekin tahsil için bankaya ibraz edildiği veya çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer yada hesap sahibinin yahut şikâyetçinin yerleşim yeri mahkemesinde görülür." hükümlerini amirdir.
Yerel Mahkemece kurulan ve istinaf edilmeksizin kesinleşen hükümde, sanık hakkında doğrudan 1.580 gün adli para cezasına hükmedildiği, sonradan TCK"nin 52/2. maddesi gereği günlüğü 20 TL"den hesap edilen miktarın çarpılmasıyla 31.600 TL adli para cezasına, adli para cezasının TCK"nin 52/4. maddesi gereği 8 eşit taksitte ödenmesine karar verildiği, Kanunda öngörülen adli para cezasına ilişkin üst sınırın 1.500 gün olmasına karşın, Mahkemece adli para cezasının 1.580 gün olarak belirlenmiş olması kanuna aykırı olduğu anlaşılmakla,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden, Adana 1. İcra Ceza Mahkemesinin 12/01/2018 tarihli ve 2017/336 esas, 2017/656 sayılı kararının 5271 sayılı CMK"nin 309/4-d maddesi gereği KANUN YARARINA BOZULMASINA, bozma gereği yeniden uygulama yapılarak, sanık hakkında mahkumiyet hükmü içeren Adana 1. İcra Ceza Mahkemesinin 17/10/2017 tarihli ve 2017/336 esas, 2017/656 sayılı kararının HÜKÜM kısmında yer alan 1- ve 2- numaralı maddelerin hükümden tamamen çıkarılmasıyla, yerine;
"1-) Sanığın, üzerine atılı işlediği suçu sabit olmakla, TCK"nin 61. maddesinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde, 5941 sayılı Kanun"un 5/1. maddesi gereği 1500 gün adli para cezasıyla cezalandırılmasına,
2-) Sanığa verilen 1500 gün adli para cezasının TCK"nin 52/2. maddesi gereği sanığın ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önüne alınarak günlüğü 20 TL"den çarpılmak suretiyle sanığın 30.000 TL adli para cezasıyla cezalandırılmasına, ancak 5941 sayılı Kanun"un 5/1. maddesi gereği hükmedilen adli para cezası, çekin karşılıksız kalan miktarından az olmayacağından sanığın neticeten 31.590 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına," şeklindeki maddelerin eklenmesine, hükmün diğer kısımlarının aynen bırakılmasına, 19/02/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.