MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
(Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın süresi içinde davacı vekili ile davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Davacı vekili, müvekkiline ait binanın davalı ... nezdinde "Vakıfbank Ticari Paket Sigorta Poliçesi" kapsamında sigortalandığını, sigorta şirketi tarafından 250.000,00 TL banka hesabına ödendiğini, sigorta tarafından verilen 351.539,76 TL"yi ihtirazı kayıt koymak suretiyle müvekkilinin almak zorundu kaldığını, böylece toplam 601.539,76 TL aldığını, bakiye tazminatının ödenmediğini binayı yıktırıp enkazı da kaldırdığını, 106.200,00 TL enkaz kaldırma ücretinin de poliçe kapsamında olduğunu ve kendisine ödenmediğini belirterek davalı ... hakkında başlattığı icra takibine yapılan itirazın iptalini ve davalı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, müvekkili şirketin ..."a ait işyerinde 09/11/2011 tarihinde meydana gelen deprem hadisesiyle ilgili 601.539,00 TL ödemiş olup poliçedeki muafiyet oranları, aşkın sigorta hükümleri göz önünde tutulduğunda müvekkili şirketin herhangi bir borcunun kalmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Yapılan yargılama sonucu davanın kısmen kabulüne dair verilen hüküm, davacı vekili ile davalı vekilinin temyizi üzerine, Dairemizin 08/12/2016 gün ve 2016/1191-2016/11314 sayılı ilamı ile bozulmuştur. Mahkemece, uyulmasına karar verilen bozma ilamı, toplanan delillere göre; davanın kısmen kabulü ile Van 2. İcra Müdürlüğünün 2012/2607 sayılı dosyasından yapılan takipte 2.119.279,10 TL asıl alacak, 6.183,65 TL işlemiş faiz ve asıl alacağa takip tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faiz işletilmesi yönünden davalı itirazının iptali ile bu miktarlar üzerinden takibin devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine, icra inkar tazminatı isteminin reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ile davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde bir usulsüzlük bulunmamasına göre davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, deprem teminatlı işyeri sigorta poliçesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Dairemizin 8.12.2016 tarihli 2016/1191 Esas 2016/11314 Karar sayılı ilamı ile “Bina değerleri arasında bilirkişi raporlarında fahiş fark bulunduğu bilirkişi raporları arasındaki bina değerine dair çelişki giderilmeden karar verilmesinin doğru olmadığı, mahkemece; sigorta şirketinin, sigorta poliçesi düzenlenmeden önce eksper görevlendirip görevlendirmediği belirlenerek, dava konusu binanın plan, proje ve ilgili tüm kayıtları getirtilerek, binanın yıkımdan önceki fotoğrafları istenerek, mahallinde keşif yapılmak suretiyle daha önce alınan tüm bilirkişi raporlarını da irdeleyen uzman bilirkişi heyetinden rapor alınıp tüm deliller değerlendirilerek karar verilmesi" gereğine değinilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak bilirkişi incelemesi yapılmış; hükme esas alınan bu bilirkişi raporuna göre; yıpranma oranı yansıtıldığında yapı inşa bedelinin 2.254.893,08 TL olduğu, yapı denetim bedelinin 42.279,25 TL olduğu, proje maliyet bedelinin 72.271,05 TL olduğu, buna göre toplam 2.369.443,38 TL olduğu, enkaz kaldırma bedeline ilişkin ibraz edilen faturanın gerçeği yansıttığı yönünde görüş bildirilmiştir. Mahkemece, enkaz kaldırma bedelinde KDV’nin zaten dahil olması nedeniyle raporda bu hususta mükerrer hesaplama yapıldığı belirtilerek resen yapılan hesaplamada; yapım bedelinin %18 KDV’siyle birlikte [2.369.443,38+(2.369.443,38*18/100)] toplam 2.795.943,18 TL olduğu tespit edilmiş, sonrasında bozmadan önce alınan 27.11.2014 havale tarihli hesap raporunun rakamları haricinde poliçeye ve dosya kapsamına uygun olduğu kanaatine varıldığından bu rapor üzerinden gidilerek yapılan uyarlama sonunda; olay tarihindeki yeniden imal bedelinin yukarıda açıklandığı şekilde 2.795.943,18 TL olduğu, sigortalı üzerinde kalan %20’lik kısmın 559.188,63 TL (2.795.943,18+20/100) olduğu, bunun mahsubu sonucu ara toplamın 2.236.754,55 TL (2.795.943,18+ 559.188,63) olduğu, sigortanın sorumlu olduğu bu kısım üzerinden yapılacak %10 muafiyet indirimi tutarının 223.675,45 TL [2.236.754,55-(2.236.754,55*10/100)] olduğu, enkaz kaldırma masraflarının 106.200,00 TL (bu bedelin sigorta bedelinin %4’ünden küçük olduğu), buna göre genel toplamın 2.119.279,10 TL (2.236.754,55 - 223.675,45+106.200,00) olduğu sonucuna ulaşılmış ve hükme bu rakam esas alınmıştır.
Davacı taraf, davalı ... tarafından 250.000,00 TL"nin banka hesaplarına ödendiğini, davalı ... tarafından verilen 351.539,76 TL"yi ihtirazı kayıt koymak suretiyle almak zorundu kaldıklarını, böylece toplam 601.539,76 TL aldıklarını beyan etmiştir. Dava öncesi yapılan 601.539,76 TL ödeme taraflar arasında ihtilafsız olup davacı kabulündedir. Ancak, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda ve ayrıca mahkemenin resen yaptığı hesaplamalarda dava öncesi yapılan 601.539,76 TL ödeme düşülmemiş olup davalı yararına bu husus bozmayı gerektirmiştir.
3-Tüm mal sigortası türlerinde olduğu gibi, işyeri sigortasında da, sigorta kapsamına giren rizikonun gerçekleşmesinden sonra, sigortacı tarafından "gerçek zarar miktarının" ödenmesi gereklidir. Sigortacı tarafından ödenecek tazminat miktarı, sigortalı malın rizikonun gerçekleştiği andaki değeri dikkate alınarak tespit edilmektedir. Zarar miktarının iddia ve ispatı ise sigorta ettirene düşen bir görevdir. Somut olayda; hükme esas alınan bilirkişi raporunda 42.279,25 TL yapı denetim hizmet bedeli, 72.271,05 TL toplam proje maliyet bedeli hesaplamalara dahil edilmiş ise de davalı ... şirketinin ödemesi gereken gerçek zarar hesaplanırken bu kalemlerin hesaplamalara dahil edilmesi isabetli değildir.
4-Dava dayanağı Sigorta Poliçesinin 2. sayfasında yazılı Deprem Klozu başlıklı maddesinde; “Yangın Poliçesi Genel Şartları ve Deprem ve Yanardağ Püskürmesi Teminatı Kloz hükümleri saklı kalmak kaydıyla, deprem ve yanardağ püskürmesi sigortası %100 sigorta bedelinin en az %20’si sigortalının üzerinde kalmak kaydı ile sigortalıyla müşterek sigorta şeklinde yapılmıştır. Sigortalı ve sigortacı bu oranın arttırılması hususunda anlaşabilirler. Bu poliçede sigortalının üzerinde kalan kısmı %20’dir. Sigortalı üzerinde tutmayı kabul ettiği kısmı tekrar sigorta ettiremez. Sigortalı, meydana gelecek hasarlarda yukarıda belirtilen ve mutabık kalınmış bulunan oran nispetinde hasara iştirak eder. Yangın Poliçesi Genel Şartları ve Deprem ve Yanardağ Pürkürmesi Teminatı Kloz hükümleri saklı kalmak kaydıyla bu teminatla ile ilgili her bir hasarda aynı sigortalıya ait ve aynı riziko adresindeki sigorta teminatının bina ve muhteviyatı (emtia, makine, teçhizat, demirbaş ve diğer tesisat) veya birden fazla bina ve/veya muhteviyatı kapsaması halinde, bilumum; a) bina, sabit tesisat ve dekorasyon b) emtia c) makine, teçhizat, demirbaş ve diğer tesisat gruplarının her birinin toplam sigorta bedelleri(sigortacının sorumlu olduğu kısım) üzerinden en az %2 oranında bulunacak bir tenzili muafiyet bu grupların her biri için ayrı ayrı uygulanır. Sigortacı hasarın bu muafiyet miktarını aşan kısmından sorumludur. Bu poliçede uygulanan muafiyet oranı %10’dur.” özel şartına yer verilmiştir.
Dava konusu poliçede kararlaştırılan %100 sigorta bedelinin %20’sinin sigortalı üzerinde kalacağına dair sigorta poliçesinde yer alan özel şart niteliğindeki müşterek sigorta uygulaması ve ayrıca sigortalının sorumlu olacağı kısım üzerinden uygulanacak %10 oranında muafiyet düşülüp ve nihayetinde sigortacının yapmış olduğu ödemede dikkate alınarak davacının hak ettiği sigorta tazminatı bulunmalıdır. Mahkemece bu husus dikkate alınmadan toplam hasar bedeline sigortalı üzerinde kalacak olan % 20’lik oran ve % 10’luk muafiyet uygulanması doğru olmamış ve kararın açıklanan bu nedenle davalı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2), (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 13,00 TL kalan onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ...Ş."ye geri verilmesine 11/06/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.