MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki trafik kazası sonucu oluşan cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davacı vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davalıların işleteni, zorunlu karayolu yolcu taşımacılığı mali sorumluluk sigortacısı ve zorunlu ...sigortacısı olduğu otobüsün yaptığı tek taraflı kazada ağır biçimde yaralanan davacının geçici ve sürekli işgücü kaybına uğradığını, ...Sigortacısı olan ... Sigorta A.Ş. tarafından kısmi ödeme yapılmışsa da ödenen bedelin yetersiz olduğunu, davalı ...Ş. aleyhine açılan ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2014/359 Esas sayılı davası devam ederken ...Sigorta A.Ş. ile sulh olunduğunu ve davacının müzayaka halinde olması nedeniyle yapılan ödemenin kabul edildiğini; ancak ödenen bedel gerçek zararı karşılamadığından feragatin iptali gerektiğini, davacının ağır yaralanması ve tedavi süreci nedeniyle manevi zarara da uğradığını belirterek belirsiz alacak davası olarak açtıkları davada fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak ve davalı ... şirketleri sadece maddi tazminattan sorumlu olmak kaydıyla 1.000,00 TL. maddi tazminat ve 100.000,00 TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiş; 15.03.2016 tarihli artırım dilekçesiyle, davalı ...Ş. yönünden taleplerini 186.812,00 TL"ye ve davalı ...Ş. yönünden 63.530,00 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı ...Ş. vekili, davacının açtığı önceki davanın devamı sırasında maluliyet tazminatı ve fer"ileri karşılığı 60.000,00 TL. ödediklerini, davacının ibraname verip davadan da feragat ettiğini belirterek anılan dosyada verilen karar kesin hüküm oluşturduğundan davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı... Tur. Ltd. Şti. vekili, davalıya ait aracın dava dışı... Tur. Tic. San. Ltd. Şti"ye kazadan önce kiralandığını, işleten sıfatının bu şirkete ait olduğunu ve işleten sıfatı bulunmayan davalının zarardan sorumlu olmadığını, davacının maddi zararlarının davalı ... şirketleri tarafından karşılandığını, manevi tazminat isteminin de haksız olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ...Ş. vekili, davaya konu kazada oluşan zararı davacının maluliyet oranına göre hesap edip ödediklerini ve poliçeden doğan sorumluluklarının son bulduğunu, geçici işgöremezlik zararının poliçe teminatında olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davanın kısmen kabulü ile 63.530,88 TL. tazminatın dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ...den tahsiline; 186.812,00 TL. tazminatın dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ...den tahsiline; aracı uzun süreli olarak... Tur. Ltd. Şti"ye kiralayan davalı... Tur. Ltd. Şti"nin işleten sıfatı bulunmadığından, bu davalı hakkındaki davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; davacı ile davalı ...Ş. arasında daha önce görülen ve tarafların sulh olması nedeniyle feragatle sonuçlanan ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2014/359 Esas sayılı dosyası kapsamında, davaya konu kaza nedeniyle davacıda oluşan işgücü kaybı oranı ile zararın
belirlenmesinden önceki aşamada, davalı sigortacı tarafından yapılan ödeme nedeniyle verilen ibranameye konu bedelin yetersiz olduğunun davacı tarafça iddia edildiği; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 111/2. maddesi gereği, ibra tarihinden sonraki 2 yıl içinde yetersizlik iddiasının ileri sürüldüğü; zarar ile kapsamı belli olmadan verilen ibranamenin ancak makbuz hükmünde olduğu dikkate alındığında, önceki davada verilen kararın kesin hüküm teşkil etmemesine; mahkemece benimsenen uzman bilirkişi heyeti raporunda, davacının kazadaki yaralanmasından kaynaklanan kalıcı maluliyeti bulunup bulunmadığı hususunun, kaza tarihi itibariyle yürürlükte olan mevzuat hükümlerine uygun biçimde ve kazadaki yaralanma ile illiyet bağı içinde bulunan durumlar irdelenmek suretiyle değerlendirilmiş olmasına göre; davalı ...Ş. vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası sonucu oluşan cismani zarar nedeniyle işgöremezlik tazminatı istemine ilişkindir.
Davacı taraf, davaya konu kazayı yapan aracın işleteni olduğu iddiası ile davalı... Tur. Taş. Ltd. Şti"ye husumet yöneltmiş; davalı taraf, işleten sıfatının bulunmadığını savunmuş; mahkeme tarafından, davalının aracını uzun süreli olarak dava dışı... Tur. Tic. San. Ltd. Şti"ye kiraladığı ve işleten sıfatının bulunmadığı gerekçesiyle, bu davalı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
2918 sayılı KTK"nun "işleten ve araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin hukuki sorumluluğu" başlığını taşıyan 85. maddesi uyarınca; bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.
Aynı Kanun"un 3. maddesi gereğince işleten; araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.
Somut olayda; davaya konu kazayı yapan ve davacının yolcu olduğu araç, davalı... Tur. Taş. Ltd. Şti. adına kayıtlı olup, bu şirket tarafından dava dışı... Tur. Tic. San. Ltd. Şti"ne 24.04.2014 tarihinde (kazadan yaklaşık 2 ay önce) imzalanan sözleşme ile 2 yıllığına kiralanmıştır. Davalı taraf, işleten sıfatının bulunmadığı savunması bakımından, sadece bu sözleşmeyi sunmuş olup, bu sözleşme gereği işleten sıfatının kiracıya geçip geçmediği konusunda mahkemece başka araştırma da yapılmamıştır.
KTK"nun 3. maddesi gereği, uzun süreli kiralamanın bulunduğu durumlarda, aracı kiralayanın işleten sıfatı kazanacağına ilişkin mahkeme kabulü yerinde olmakla birlikte; adi yazılı belge biçiminde düzenlenen kiralama sözleşmesinin her zaman düzenlenmesi mümkün olduğu için, sadece sözleşmeye dayalı olarak işleten sıfatının belirlenmesi hatalı sonuçlara yol açabilecektir. Bu nedenle de; aracın sözleşme gereği kiracıya fiilen teslim edilip edilmediği, zilyetliğinin kiracıya geçip geçmediği, sözleşme gereği kira bedellerinin kiraya veren araç malikine ödenip ödenmediği gibi hususlar da araştırılıp, kira sözleşmesinin sıhhati ve işleten değişikliğinin gerçekleşip gerçekleşmediğinin saptanması gerekir.
Açıklanan hukuki ve maddi vakıalar karşısında mahkemece; davalı... Tur. Taş. Ltd. Şti. ve dava dışı... Tur. Tic. San. Ltd. Şti"nin ticari defter ve kayıtları üzerinde inceleme yaptırılarak, sözleşme gereği kira bedellerinin davalı araç malikine ödenip ödenmediğinin saptanması; davalı şirket kayıtlarında yapılacak incelemeyle, kazayı yapan aracın kiracıya fiilen teslim edilip edilmediği hususunun tespiti; anılan tespitlerin yapılmasından sonra KTK"nun 3. maddesi ile 85 vd. maddeleri birlikte değerlendirilmek suretiyle, davalı... Tur. Taş. Ltd. Şti"nin hukuki durumunun takdir ve tayini gerekirken, eksik incelemeyle, yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ...Ş. vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 1.178,62 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ...Ş."den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 11/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.