17. Hukuk Dairesi 2017/792 E. , 2020/3893 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, müvekkilinin davalı ... İnş. Taah. Harf. San. Tic. Ltd. Şti’nden alacağı olduğunu, davalı borçlu aleyhine 30.04.2010 ve 30.07.2010 keşide tarihli 2 adet çeke dayalı olarak Akhisar 2. İcra Müdürlüğü’nün 2010/1746 ve İzmir 6. İcra Müdürlüğü’nün 2010/12820 sayılı dosya ile takip yapıldığını, takiplerin kesinleştiğini, davalı ... İnş. Malz. Nak. Oto San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından da davalı borçlu aleyhine Akhisar 2. İcra Müdürlüğü’nün 2010/1496 sayılı dosya ile icra takibi yapıldığını, dvalılara arasındaki takibin muvazaalı olduğunu beyan ile muvazaalı icra takibinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... İnş. Malz. Nak. Oto San ve Tic. Ltd. Şti vekili davanın reddini talep etmiştir.
Hükmüne uyulan Dairemizin 19.02.2015 gün, 2014/19310 E- 2015/2984 K sayılı ilamında; “...davacı alacaklı ile borçlu davalı arasındaki ticari ilişkinin tasarruf tarihinden önce 05.10.2009 tarihinde başladığı bildirilmiş, davacı tarafından dosyaya ibraz edilen faturalarda bu hususu teyit etmiştir. Bu durumda davacının alacağının tasarruf tarihinden önce doğduğunun kabulü ile davanın esasına girilerek tarafların
delillerinin toplanması, ondan sonra toplanan ve toplanacak olan tüm delillerin birlikte değerlendirilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken" gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma hükmüne uyarak yapılan yargılama neticesinde davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, İİK 277 ve devamı maddelerine dayanılarak açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir. İİK"nun 277 ve izleyen maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarında amaç, borçlunun haciz ya da iflasından önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarrufların geçersiz ya da "iyiniyet kurallarına aykırılık" nedeniyle alacaklıya karşı sonuçsuz kalmasını ve dolayısıyla o mal üzerinden cebri icraya devamla alacağın tahsilini sağlamaktır. Davacı, iptal davası sabit olduğu takdirde, tasarruf konusu mal üzerinde cebri icra yolu ile hakkını almak yetkisini elde eder ve tasarruf konusu taşınmaz mal ise, davalı üçüncü şahıs üzerindeki kaydın düzeltilmesine gerek olmadan o taşınmazın haciz ve satışını isteyebilir (İİK.md.283/1). Bu yasal nedenle iptal davası, alacaklıya alacağını tahsil olanağını sağlayan, nispi nitelikte, yasadan doğan bir dava olup; tasarrufa konu malların aynı ile ilgili değildir.
Bu tür davaların dinlenebilmesi için, davacının borçludaki alacağının gerçek olması, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması ve borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin (İİK.nun 277 md) bulunması gerekir. Bu ön koşulların bulunması halinde ise İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde yazılı iptal şartlarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır.
Mahkemece davalı ... İnş. Malz. Nak. Oto San. Tic. Ltd. Şti ile davalı ... İnş. Taah. Har. San. Tic. Ltd. Şti arasında mal siparişi ve alım sözleşmesinin bulunduğu, davalılardan ... İnş. Malz. Nak. Oto. San. Tic. Ltd. Şti"ye yasal defter kayıt ve belgeleri incelemelerinden taraflar arasında ticari ilişkinin mevcut olduğu, davalı ... İnş. Malz. Nak. Oto. San. Tic. Ltd. Şti. ile diğer davalının aralarında olan ticari ilişki nedeniyle 2009 ve 2010 yıllarında mal satışında bulunduğu, davalı ... İnş. Malz. Nak. Oto. San. Tic. Ltd. Şti"nin diğer davalı ... İnş. Taah. Har. San. Tic. Ltd. Şti"den cari hesap
alacak tutarının 307.057,77-TL olduğu, davacının tasarrufa konu senet nedeniyle davalı taraflar arası gerçek bir ticari ilişki olmadığı ve muvaazalı senet düzenlenmiş olması hususunu ispat edememiş olması nedeniyle davanın reddine karar verilmişse de varılan sonuç dosya kapsamına uygun bulunmamıştır.
Davalı ... İnşaat Malz. Nak. Oto San ve Tic. Ltd. Şti tarafından davalı borçlu aleyhine başlatılan Akhisar 2. İcra Müdürlüğü2nün 2010/1496 sayılı icra dosyasının dayanağı olan 326.500,00 TL bedelli 15.01.2010 düzenleme tarihli 15.03.2010 vadeli senet olduğu görülmektedir.
Bozma sonrasında alınan 27/05/2016 tarihli 3 kişilik mali müşavirden alınan rapora göre; davalı taraflar arasında yapılmış bir cari hesap sözleşmesi olmadığını, davalı ... İnş. Malz. Nak. Oto San. Tic. Ltd. Şti ile davalı ... İnş. Taah. Har. San. Tic. Ltd. Şti arasında mal siparişi ve alım sözleşmesinin bulunduğu, davalılardan ... İnş. Malz. Nak. Oto. San. Tic. Ltd. Şti"ye yasal defter kayıt ve belgeleri incelemelerinden taraflar arasında ticari ilişkinin mevcut olduğu, davalı ... İnş. Malz. Nak. Oto. San. Tic. Ltd. Şti. İle diğer davalının aralarında olan ticari ilişki nedeniyle 2009 ve 2010 yıllarında mal satışında bulunduğu, bu satışlardan mahsup edilmek üzere davalıdan gelen havale ve çek tutarlarını cari hesabına kaydettiğini, davalı ... İnş. Taah. Har. San. Tic. Ltd. Şti"nin diğer davalı ... İnş. Malz.Nak. Oto. San. Tic. Ltd. Şti. yukarıda ayrıntısı olan dava konusu senedin düzenlendiği 15/01/2010 tarihinde 6.939,74-TL, 15/03/2010 senedin vade tarihinde ise 259.358,22-TL, 15/04/2010 icra takip tarihi itibariyle 307.057,77-TL cari hesap borcunun olduğu, mal siparişi ve alım sözleşmesinde de doğrulandığı, davalı ... İnş. Malz. Nak. Oto. San. Tic. Ltd. Şti"nin diğer davalı ... İnş. Taah. Har. San. Tic. Ltd. Şti"den cari hesap alacak tutarının 307.057,77-TL olduğu, ancak dava konusu 15/01/2010 düzenleme, 15/03/2010 vade tarihli, 326.500,00-TL bedelli senedin davalı.... Malz. Nak. Oto. San. Tic. Ltd. Şti. yasal defterlerinde kaydına rastlanmadığı şeklinde rapor tanzim edildiği anlaşılmıştır.
Bilirkişi heyet raporuna göre, davalılar arasında ticari ilişki olduğu, senet düzenleme tarihi olan 15.01.2010 da davalı ... İnşaatın davalı borçludan 6.939,74 TL
alacaklı olduğu anlaşılmaktadır. Davalı 3. kişi davalı borçlu aleyhine 326.500,00 TL üzerinden takip yapmıştır. Her ne kadar davalıların defterleri usulüne uygun tutulmamış olsa da davalı 3. kişinin takibe konu ettiği 326.500,00 TL alacağın nereden kaynaklandığını tespit etmek üzere, dosyaya ibraz edilen faturalarda incelenerek bilirkişi heyetinden ek rapor alınarak alınacak rapora göre karar verilmesi gerekirken faturalar incelenmeksizin ve davalı ... İnşaat tarafından yapılan icra takibindeki senedin dayanağının ne olduğu belirlenmeksizin eksik incelemeye dayalı olarak karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 24.06.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.