15. Hukuk Dairesi 2018/1171 E. , 2018/2526 K.
"İçtihat Metni"
Davacılar 1-... 2-... 3-... ile davalılar 1-... 2-... 3-... 4-... 5-... 6-... 7-... 8-... arasındaki davadan dolayı ... 2. Asliye Hukuk Hakimliğince verilen 11.03.2015 gün ve 2014/539-2015/77 sayılı hükmü bozan 23. Hukuk Dairesi"nin 28.06.2016 gün ve 2015/5971-2016/4002 sayılı ilâmı aleyhinde davacılar vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Uyuşmazlık, gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptâli ve tescil ve sözleşmenin feshi istemine ilişkin olup, mahkemenin davanın reddine dair kararı davacılar tarafından temyiz edilmiş, Yargıtay 23. Hukuk Dairesi"nin 28.06.2016 gün, 2015/5971 Esas, 2016/4002 Karar sayılı onama ilâmına karşı davacılar tarafından süresi içerisinde karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
Dosya kapsamında bulunan 22.06.2011 tarihli ... Belediye Başkanlığı İmar Şehircilik Müdürlüğü"nün yazısında ruhsat ve eklerine aykırı imalâtlar bulunduğu mevcut yapının şu anki hali ile imara uygun hale getirilmesinin mümkün olmadığının belirtildiği görülmüştür.
3194 sayılı İmar Yasası"nın 21. maddesi hükmü uyarınca, bazı istisnalar dışında, bütün yapılar için belediye veya valiliklerden yapı ruhsatı alınması zorunludur. Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak inşa edilen yapılarda ruhsata aykırılık giderilemiyorsa, 3194 sayılı Yasa"nın 32. maddesi hükmü gereğince, ilgili belediye veya valilikçe inşaat derhal durdurulur ve yasal hale getirilmesi olanaksız ise veya ruhsat veya eklerine ya da imar mevzuatına aykırılık öncelikle yüklenici tarafından giderilemiyorsa bu hali ile yapılan yapının yıktırılmasına karar verilir ve anılan Yasa"nın 42. maddesi hükmü gereğince de yapı sahibine ve yükleniciye ceza yaptırımı uygulanır.
İmara aykırı ve kaçak yapılar için uygulamadaki temel esaslar bu şekilde ise de bu tür yapılarla ilgili olarak 18.05.2018 tarihinde yürürlüğe giren 7143 sayılı Kanun"un 16. maddesiyle 3194 sayılı İmar Kanunu"na eklenen geçici 16. madde ile yapılmış yeni bir düzenleme bulunmaktadır. Maddede; afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31.10.2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31.12.2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebileceği, başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedileceği (Geçici 16/1); Yapı Kayıt Belgesinin yapının kullanım amacına yönelik olduğu, Yapı Kayıt Belgesi alan yapılara, talep halinde ilgili mevzuatta tanımlanan ait olduğu abone grubu dikkate alınarak geçici olarak su, elektrik ve doğalgaz bağlanabileceği (Geçici 16/3);Yapı
Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili bu Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptal edileceği (Geçici 16/4); Yapı Kayıt Belgesinin, yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olduğu, Yapı Kayıt Belgesi düzenlenen yapıların yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar mevzuatı hükümlerinin uygulanacağı, yapının depreme dayanıklılığı hususunun malikin sorumluluğunda olduğu (Geçici 16/10); bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Bakanlık ve Maliye Bakanlığı tarafından müştereken belirleneceği (Geçici 16/12) düzenlenmiş ve maddenin diğer fıkralarında da uygulama esasları ve istisnaları belirtilmiş ayrıca bu tür yapılarda cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edilebilmesi imkanı getirilmiştir.
3194 sayılı Kanun"a eklenen geçici 16. madde, 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış imara aykırı ve kaçak yapılar için uygulanacağından içeriği itibarıyla geriye etkili olarak uygulanması öngörülmüş bir düzenlemedir. Usuli kazanılmış hakkın istisnası olan geriye etkili bir kanuni düzenleme olması nedeniyle anılan hükmün mahkemelerce eldeki davalar için de uygulanması gerektiği gibi, yeni düzenlemenin temyiz ve karar düzeltme aşamasında Yargıtay"ca da gözetilmesi gerekir.
Yukarıda yapılan açıklama ve sözü edilen kurallarla birlikte somut olay değerlendirildiğinde, 18.05.2018 tarihinde yürürlüğe giren 7143 sayılı Kanun"un 16. maddesiyle 3194 sayılı Kanun"a eklenen geçici 16. madde gereğince yapıların yasal hale getirilip getirilemeyeceğinin araştırılması gerekir. Bu durumda imara aykırı ve kaçak yapılar için Yapı Kayıt Belgesi alınarak yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olmak üzere geçici de olsa yasal hale getirilmesi imkanı getirildiğinden maddedeki süre içinde başvurulup gerekli işlemler tamamlanarak Yapı Kayıt Belgesi alınmak suretiyle yapının yasal hale getirilip getirilmediği saptanmak suretiyle uyuşmazlığın mahkemece yeniden değerlendirilmesi gerektiğinden davacıların karar düzeltme isteminin kabulüyle 23. Hukuk Dairesi"nin onama ilâmının kaldırılarak hükmün sair hususlar incelenmeksizin hükmün bu gerekçeyle bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalıların karar düzeltme talebinin kabulüyle Yargıtay 23. Hukuk Dairesi"nin 28.06.2016 gün, 2015/5971 Esas, 2016/4002 Karar sayılı ONAMA ilâmının kaldırılarak yerel mahkeme hükmünün yukarıda açıklanan gerekçelerle davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin ve karar düzeltme harçlarının karar düzeltme isteyen davacılara geri verilmesine, 18.06.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.