(Kapatılan) 13. Hukuk Dairesi 2016/6629 E. , 2018/10886 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
Davacı, Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 122/2 hükmü uyarınca ... Büyükşehir Belediyesi Ulaşım ve Ulaşım Koordinasyon Merkezi Genel Kurulu (UKOME) kararıyla verilen yetkiye istinaden Emniyet Trafik Denetleme ve Zabıta Denetleme Müdürlüğü ekiplerince toplanan araçlar için trafik otoparkı işlettiğini, davalıya ait aracın 30/04/2007 tarihinde otoparka çekildiğini, o tarihten beri aracın teslim alınmadığı gibi birikmiş yediemin ücretinin de ödenmediğini, bu nedenle araç maliki davalı hakkında ... 4. İcra Müdürlüğünün 2012/3945 Esas sayılı icra dosyasında icra takibi başlattığını, davalının itirazı üzerine takibin durduğunu belirterek, davalının takibe konulan asıl alacağa (5.069,00 TL) vaki itirazının iptaline, icra takibinin devamına, asıl alacağın %20"sinden az olmamak üzere hesaplanacak icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, duruşmadaki beyanında, açılan davayı kabul etmediğini, 2008 ve 2009 yılında davacı yediemin bürosuna iki defa gittiğini, yediemin deposunda bulunan motorsikleti bulamadıklarını, yetkililerin kendisine motorun satılmış olabileceğine yönelik beyanda bulunduğunu, yediemin ücreti konusunda icra takip tarihine kadar kendisine her hangi bir yazı gelmediğini, motorun kendisinin 500 TL olduğunu, 5.000 TL otopark ücreti talep edilmesinin hakkaniyete aykırı olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne, davalının itirazının kısmen iptaline, icra takibinin 4.620,00 TL asıl alacak üzerinden devamına karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, muhafaza edilmek üzere davacıya ait yediemin otoparkına çekilen motorsikletin yedieminlik ücretinin tahsili için başlatılan icra takibinde yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
Dosya incelendiğinde, bahse konu 07 GT 537 plaka sayılı motosikletin davalı üzerine kayıtlı olduğu, dava dışı 3. kişinin (Oğuz) sevk ve idaresindeyken 30/04/2007 tarihinde sürücü belgesiz araç kullanılması nedeni ile 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 36. maddesi uyarınca trafikten men edildiği, trafikten men tutanağında davalının veya sürücünün imzasının bulunmadığı, 2918 sayılı Kanununun Ek-14 hükmüne göre tasfiyesinin yapılması için 24/10/2011 tarihinde emniyet müdürlüğünce Toros ... Müdürlüğüne müzekkere yazıldığı, 14/12/2011 tarihinde hurda olarak Makina Kimya Edüstrisi"ne kilogramına (110) karşılık 4,16 TL"ye satılarak teslim edildiği, hurda bedelinin %25"inin (1,04 TL) Ek14 hükmü gereği otopark ücreti olarak davacı hesabına yatırıldığı, davalıya icra takibine kadar bir bildirimde bulunulmadığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar davalı yediemin sıfatıyla aracı otoparkta muhafaza ettiğini ileri sürmüş ve mahkemece bu duruma davacının kusuruyla sebebiyet verdiği kabul edilerek, davacının otopark ücretinden sorumlu olduğu kabul edilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de davacı bu durumdan haberdar olmamıştır. Buna göre, aracın trafik görevlilerince davalıya ait otoparka bırakılması davacıyla davalı arasında bir sözleşme bağı kurmaz. Taraflar arasında bir sözleşme bağı kurulmadığı sürece davalı otopark ücreti talep edemez.
Bu davada, tarafların iddia ve savunmaları birlikte değerlendirildiğinde, taraflar arasındaki hukuki ilişkinin TBK 526 ve devamı maddelerinde düzenlenen vekâletsiz ... görme hükümlerine göre çözülmesi gerekir. Davalının talep hakkı ancak vekâletsiz ... görme hükümlerine dayandırılabilir. Yapılan ..., ... yapanın menfaatine yapılmış olması itibarıyla davalı TBK 530. Maddesi uyarınca talepte bulunabilir (Yargıtay 3. HD 17.01.2011-2010/19449 Esas- 2011/72 Karar).
Öte yandan, Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek-14. Maddesinde, trafikten men edilerek alıkonulan araçların sahipleri tarafından 6 ay içinde teslim alınmayan ve aranmayan araçların hazinece satılarak bedellerinin emanet hesabına alınarak, bu işlemler sırasında yapılan masrafların satış bedelinden mahsup edileceği düzenlenmiş olup, bu yasanın uygulanmasına yönelik çıkarılan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin “Araçları kaldıran ve çekenler ile araç sahiplerinin sorumluluğu” başlıklı 121/b-2. Maddesine göre araç sahiplerinin, araçlarının kaldırılıp götürülmesi sebebiyle yapılmış olan bütün masrafları ödemek zorunda olduğu yönünde benzer bir hükme yer verilmiş ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek-14. Maddesinin uygulanmasına ilişkin usul ve işlemler hakkında doğabilecek tereddütleri gidermek amacıyla çıkarılan 03.08.2005 tarih ve 296 sayılı Milli ... Genel Tebliğinin 2. maddesinde satışı yapılan araçların otopark ve çekici ücretlerinin satış bedelinden düşüleceği ve otopark ücreti olarak ödenecek bedelin araç satış bedelinin % 25"ini geçemeyeceği belirtilmiştir.
Dava konusu aracın otopark ücretinin ödenmesinde akdi ilişki bulunmasa da davanın tarafı olan davacı vekâletsiz ... görme hükümlerine göre dava konusu yedieminlik ücretinden sorumlu olmakla birlikte, yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler kapsamında asıl sorumluluğun araç sahiplerine ait olması ve yedieminlik işi ile iştigal eden davalının hizmet bedelini en son çare olarak hizmete konu araçların satışı sonrasında, elde edilecek paradan tahsil edebilmesi gerekir. Ne var ki; uyuşmazlığa konu olayda araçların satışı için tanınan yasal 6 aylık süre geçmesine rağmen yediemine tevdi edilen aracın satışının davacı tarafından yapılmadığı dosya kapsamıyla sabittir.
Bu durumda yedieminlik işini meslek edinen davalının mevcut mevzuat kapsamında kendisine teslim edilen araçların satışının yapılarak otopark hizmet ücretinin ödenmesi için gerekli girişimlerde bulunması ve bu konuda çaba sarfetmesi gerekir. Aracın yasada belirtilen 6 aylık süreyi aşacak şekilde uzun süre teslim alınmaması (somut olayda 5 yıla yakın süreyle) sonucu otopark ücretinin aracın değerini aşacak boyutlara kadar ulaşmasında davalının da müterafik kusurunun bulunduğunun kabulü gerekir. Kaldı ki, yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler uyarınca araç otopark ücreti olarak ödenecek bedel, aracın satış bedelinin %25"ini geçemeyecektir.
Şu halde davacının altı ayın sonunda aracın satışının gerçekleşmesi için çaba harcamayıp, aracı muhafaza etmeye devam etmesinde TBK m.529 hükmü kapsamında davalının yararı olmadığından davacı bu dönem için otopark ücreti talep edemez. Hal böyle olunca, mahkemece, yalnızca ilk altı ay için otopark ücretinin hesaplanması ve bu ücretin aracın satış bedelinin %25’ini geçemeyeceği dikkate alınarak gerekirse bilirkişiden ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu husus dikkate alınmadan yazılı şekilde aracın otoparkta olduğu tüm dönem için belirlenen otopark ücreti üzerinden karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/III-1 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 19/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.