MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki davada Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti"nce verilen 27.05.2018 gün ve 2018/İHK - 4236 Esas sayılı karar, davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla, saklanmak üzere tevdi edildiği ... ... 2. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmiş olup, dosya için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı yetkilisi, şirketleri adına 15.11.2016 tarihinde Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş. nezdinde ... Sigorta A.Ş aracılığıyla ... Bankası ... Girişim Şubesi tarafından 7342504 numaralı poliçenin düzenlendiğini, işletmelerinin 1 nolu serasında 04.08.2017 tarihinde saat 19:00 sıralarında şimşek çakması sonucunda elektriklerin kesilmesi ve şiddetli fırtına sonrası yağış nedeniyle hasar oluştuğunu, teknik ekiplerince derhal gerekli önlemlerin alınmasını müteakip davalı sigorta şirketine ihbarda bulunulduğunu, ancak davalı şirket tarafından hasar bildiriminin acenteye yapılmasının söylenmesi üzerine ... Sigorta A.Ş. acentesi ... Bankası ... Girişim Şubesine hasar fotoğrafları ve sair bilgilerin sunulduğunu, oluşan hasarlarla ilgili olarak davalı şirket eksperinin 09.08.2017 tarihli raporunu sunduğunu, sunulan ilk rapor sonrasında başvurularının olumsuz sonuçlandığını şifaen öğrendiklerini ve yeniden davalıya başvuru yaptıklarını, bu başvuru üzerine 25.08.2017 tarihinde yeniden eksper görevlendirildiğini ve sunulan raporda yıldırım düşmesi sonucu seraya 10 metre mesafede paratoner olmasına rağmen seranın elektrik motor trafosunun hasar gördüğünün tespit edildiğini, bu rapora rağmen başvurularının yine davalı tarafından reddedildiğini ileri sürerek oluşan hasara istinaden 150.000.- TL’nin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, poliçede ... Bankası A.Ş. lehine dain-i mürtehin şerhi olduğundan davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini, bu mümkün olmazsa davacının serasındaki hasara, açık bırakılan havalandırmadan giren yağmur sularının termal perde üzerinde ağırlık yapması ve buna istinaden termal perdenin ağırlığı kaldıramayarak yırtılması sonucu yağmur suyunun topraksız yetiştirme ortamlarına zarar vermesinin neden olduğunu, eksperlerin sundukları raporlarda %0 plastik örtü, %0 iskelet sistemi ve %0 ürün hasarının belirlendiğini, Devlet Destekli Sera Sigortası Genel Şartları A.4. maddesi uyarınca teminat dışı bırakılan hallerin sayıldığını “ğ” bendine göre “teminat kapsamındaki riskin gerçekleşmesine bağlı olarak, ortaya çıkan dolaylı zararların” teminat dışında bırakıldığını ve davacının iddia ettiği zararın da bu kapsamda olduğunu savunmuştur.
Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakem Heyetince, tüm dosya kapsamı dikkate alınarak, zararın eksper raporlarında belirtildiği üzere sera yakınında paratoner gibi önlemlerin alınmış olmasına rağmen düşen yıldırım neticesinde seranın elektrik sisteminin hasarlanmasından
ve buna bağlı olarak havalandırmanın kapatılamamasından doğduğu, alınan bilirkişi raporunun ise piyasa şartlarına ve hakkaniyete uygun olduğu gerekçesiyle talebin kısmen kabulü ile %2 muafiyet oranı ve %20 müşterek sigorta oranı uygulandıktan sonra bakiye 115.132,75 TL’nın davalıdan tahsiline karar verilmiş, davalı sigorta şirketinin itirazı üzerine dosyayı inceleyen İtiraz Hakem Heyeti uyuşmazlık hakem heyetince alınan raporun denetime elverişli olduğu ve hakem heyetince değerlendirilmesinde kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalının itirazının reddine karar vermiştir.
Sigorta Tahkim Komisyonu kararı davalı vekilince temyiz edilmiştir.
1- Dava, sera sigortası poliçesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir. Somut uyuşmazlıkta, davanın dayanağını oluşturan sigorta poliçelerinde ... Bankası A.Ş. ... ... Şube “dain-i mürtehin" olarak gösterilmiştir. Dairemizin yerleşik uygulamaları uyarınca bu durumda, ... Bankası A.Ş."nin rehin hakkı bulunduğundan, sigortadan tazminat talep etme hakkı da öncelikle ona ait olup, sigortalı ancak lehine rehin verilen alacaklının açık muvafakatini almak şartıyla ve kendi menfaati de zedelendiği takdirde tazminat isteme hakkına sahip olur (14.06.2010 gün ve 2009/430-6814 E.K., 12.10.2012 gün ve 2011/8534-16045 E.K., 08.03.2013 gün ve 2012/4175-4580 E.K.). Buna göre itiraz hakem heyetince, asıl dava ve talep hakkına sahip dava dışı bankadan alınmış, açılan davaya muvafakat veya icazetleri olduğuna dair gerekli belgeyi sunması için davacı tarafa süre verilmesi ve bu usuli eksiklik tamamlandığı takdirde işin esasına girilmesi gerekirken, davacının aktif taraf sıfatının (husumet) varlığına ilişkin olan ve itiraz hakem heyetince re’sen göz önünde bulundurulması gereken bu yön üzerinde durulmadan yazılı şekilde uyuşmazlığın esasına girilerek ve anılan poliçeye dayalı bir şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
2- Bozma neden ve şekline göre davalı vekilinin uyuşmazlığın esasına yönelik diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 14/01/2019 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
Davacının maliki olduğu, ... - Seri - ... 1 parsel sayılı taşınmaz için ... Devlet Destekli Sera Sigortası Poliçesi, ... Bankası ... ... Şube Müdürlüğü"nce tanzim edilmiş, poliçeyi düzenleyen acente (Banka) poliçede dain-mürtehin olarak gösterilmiştir.
5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanun"un 13. maddesi gereğince sigorta priminin bir kısmını Devlet desteklemekte, bir kısmını ise sigortalı ödemektedir.
Sigortalı tarafından karşılanacak primin ödenmesine ilişkin usul ve esaslar ise Devlet Destekli Sera Sigortası Genel Şartlarının C.1. maddesinde düzenlenmiştir.
Uygulamada, Devlet Destekli Sera Sigortası Poliçesinin takside bağlanan ve ödenmeyen primleri için poliçeyi düzenleyen acente lehine rehin hakkı tesis edilmektedir.
Genel şartların B.6/2 maddesinde de, muaccel hale gelen tüm prim borçlarının, ilgili sigorta şirketinin beyanı doğrultusunda tazminattan mahsup edilebileceği öngörülmüştür.
Bu halde öncelikle, rehin alacaklısından poliçedeki dain-mürtehin kaydının niteliği ve dayanağının sorulması, rehin alacağının ödenmeyen sigorta priminin peşinat dışındaki kalan prim borcuna ilişkin olduğunun anlaşılması durumunda yargılamaya devamla davanın kabulü halinde ödenmeyen sigorta priminin hesaplanan tazminattan mahsup edilmesi ve kalan sigorta tazminatının sigortalıya ödenmesi gerekir.
Poliçedeki dain-mürtehin kaydının sigorta primine ilişkin olmadığının anlaşılması durumunda ise;
Dava tarihinde yürürlükte bulunan TMK 879/1. ve 6102 sayılı TTK 1456. maddesi gereğince, rehin hakkı sahibinin kayıtsız ve şartsız davaya muvafakatı halinde sigorta tazminatının sigortalıya ödeneceği hususunda bir kuşku bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık, rehin hakkı sahibinin davaya muvafakat etmemesi durumunda nasıl bir yol takip edileceğine ilişkindir.
Sayın çoğunluk, bu halde davacının aktif dava ehliyetinin bulunmadığı görüşünde ise de, çoğunluk görüşünü destekleyen hiçbir yasal düzenleme bulunmamaktadır.
TMK 879 ve TTK 1456 maddesi, sınırlı ayni hak sahibinin muvafakatının bulunmamasını, sigorta tazminatının sigortalıya sadece ödenmesine engel görmüştür ki bu durumda yine sigorta tazminatının sigortalıya ödenmesine karar verilmeli, hüküm fıkrasında ayrıca ödeme esnasında sınırlı ayni hak sahibinin muvafakatının sağlanması hüküm altına alınmalıdır.
Açıklanan gerekçe ile İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulmasına karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile bozulmasına ilişkin sayın çoğunluk görüşüne karşıyım.