11. Hukuk Dairesi 2018/4639 E. , 2019/1522 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ .... HUKUK DAİRESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
Taraflar arasında görülen davada ... .... Asliye Ticaret Mahkemesince (Denizcilik İhtisas Mahkemesi Sıfatıyla) verilen 11/09/2017 tarih ve 2017/84 E. - 2017/263 K. sayılı kararın davacı vekili ve davalı .... ... Nak. Tur. ve Dış Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi’nce verilen 07/06/2018 tarih ve 2018/398-2018/702 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili firmanın ... dışına satışını gerçekleştirdiği akülerin nakliyesi konusunda ... nolu davalı ile anlaşma yapıldığını, malların içinde bulunduğu konteynerlerin .../03/2016 tarihinde varış limanında olacak şekilde 1 nolu davalı...e ait olan ... gemisine yüklendiğini, ... nolu davalı ... tarafından da navlun faturası kesildiğini, geminin rota değişikliği yaparak varış tarihinden 70 gün sonra .../05/2016 tarihinde malların alıcısına teslim edildiğini, 04/06/2016 tarihinde ... yetkilisi huzurunda yapılan surveyor incelemesi sırasında malların ambalajlarının terleme nedeniyle ıslandığı ve akülerin boşaldığı tespit edilerek bu durumun tutanak altına alındığını, mallarda toplamda ....394,80 USD zarar meydana geldiğini, malların satışının peşin yapılmış olması nedeniyle ... dışındaki alıcı firmanın müvekkilinin cari hesabından hasar miktarı kadar mahsup yapmak suretiyle zararı müvekkiline yüklediğini, taşımanın gecikmesi ve malların hasarlanmasından davalıların birlikte sorumlu olduklarını ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik ....652 USD"nin dava tarihinden itibaren faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili , dava konusu taşımaya ilişkin konişmentoların taşıma şartlarını içeren bölümünde uyuşmazlıkların çözümü için ..."daki ... Yüksek Adalet Mahkemesinin yetkili kılındığını, bu nedenle söz konusu yetki şartı nedeniyle mahkemenin yetkisiz olduğunu, mal bedelinin davacı tarafından tam ve eksiksiz olarak tahsil edilmesi nedeniyle davacının aktif dava ehliyetinin bulunmadığını, aksinin kabulü halinde müvekkilinin sorumluluğunun navlun ile sınırlı olduğunu savunarak davanın yetkisizlik, husumet ve esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili , müvekkilinin taşıma işleri komisyoncusu olup, taşımanın ... tarafından gerçekleştirildiğini, bu nedenle taşımanın gecikmesi ve yükteki hasardan dolayı müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; Davalı ... vekili konişmentodaki yetki şartına dayanarak cevap süresi içerisinde yetki itirazında bulunmuş olduğundan, öncelikle yetki itirazının değerlendirilmesi gerekmektedir. Dosyaya ibraz edilen konişmentonun ....maddesinde " işbu konişmento İngiliz yasalarına tabi olarak yorumlanıp, buradan kaynaklanan tüm uyuşmazlıkların..."daki ... Yüksek Adalet Mahkemesi tarafından çözümlenecektir" hükmü düzenlenmiştir. Yetki itirazında bulunan ve taşımayı fiilen gerçekleştiren ... firmasının yabancı bir şirket olması ve taşımanın yabancı limanlar arasında gerçekleşmesi nedeniyle taraflar arasındaki uyuşmazlık yabancılık unsuru taşıdığından, yetkili mahkemenin MÖHUK kurallarına göre belirlenmesi gerekmektedir. MÖHUK 47.maddesinde "yer itibariyle yetkinin kamu düzeni veya münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hallerde taraflar arasındaki yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkisinden doğan uyuşmazlığın yabancı bir devlet mahkemesinde görülmesi konusunda anlaşma yapılabileceği" hükmü kabul edilmiştir. Eldeki uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıması, deniz ticaretinden kaynaklanması nedeni ile Türk mahkemelerinin münhasır yetkisinin söz konusu olmaması nedeni ile MÖHUK 47.maddesine göre yetki şartının geçerli olduğu değerlendirilmiştir. ... 1237.maddesine göre taşıyan ile taşıtan arasındaki hukuki ilişkiler navlun sözleşmesi hükümlerine göre çözümlenmektedir. Ancak arada yazılı bir navlun sözleşmesinin bulunmaması halinde konişmento taşıyan ile taşıtan arasındaki hukuki ilişkide belirleyici duruma gelmektedir. Davacının taşıtan, davalı ... firmasının da taşıyan olduğu taşıma ilişkisinde konişmento hükümleri dolayısıyla konişmentoda yer alan yetki şartı her iki taraf açısından da bağlayıcı olacağından davalının süresinde yapmış olduğu yetki itirazının kabulü ile davaya bakma yetkisi..."da bulunan .... Yüksek Mahkemelerine ait olduğundan dava dilekçesinin yetkisizlik nedeniyle reddine, diğer davalı .... yönünden mahkeme yetkili olduğundan bu davalı hakkındaki davanın tefrik edilerek ayrı bir esas üzerinden yürütülmesine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK"nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK"nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK"nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 8,50 TL temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına .../02/2019 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.