... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı taraf vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.
Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, müvekkilinin 2010-2011 eğitim-öğretim yılında Özel ... İlköğretim okulunda öğretmen olarak göreve başladığını bu süre içerisinde haftada iki gün nöbetçi öğretmen ve 5. sınıfların öğretmeni olarak çalıştığını, 2011-2012 eğitim-öğretim yılında 5 ve 6. sınıfların öğretmeni olduğunu ve diğer görevleri yerine getirdiğini müvekkilinin 2012-2013 eğitim-öğretim yılında 5. 6. ve 7. sınıfların öğretmeni olduğunu ve diğer görevleri yerine getirdiğini, müvekkilinin bu ders saatleri dışında okuldaki tüm eğitim ve öğretim faaliyetlerine katılarak tüm gün çalıştığını, bazı günlerde hafta sonu çalışmalarına katıldığını belirterek çalışmış olduğu sürelerin tespitini talep etmektedir.
II-CEVAP
Davalı şirket vekili sunduğu cevap dilekçesinde açılan davayı kabul etmediklerini, davacının iddialarının Milli Eğitim Bakanlığı İlk Öğretim Kurumları yönetmeliği ve 4857 Sayılı İş kanunun 20. ve 25. maddesi hükümlerine aykırı olduğunu iş veren tarafından 4857 sayılı iş kanunu hükümlerine uygun olarak iş akdinin feshedildiğini ve fesih edildiğine dair yazıda kendisine tebliğ edildiğini beyanla, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Kurum vekili sunduğu cevap dilekçesinde; yersiz açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
"1-Davanın kısmen kabul, kısmen reddi ile;
a)Davacı ..."ün 20.09.2010-30.09.2012 tarihleri arasında ders saati karşılığı ücretli öğretmen, 01.10.2012-30.06.2013 tarihleri arasında kadrolu öğretmen olarak davalı Özel ... Koleji Öğretim İnşaat Turizm Otomotiv Tarım Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ünvanlı işyerinde çalıştığıın tespitine,
b)Davacı ..."ün ders saati karşılığı ücretli öğretmen olarak çalıştığı;
- 20.09.2010-12.01.2011 tarihleri arasında 1.106,77 TL ücretle 37 gün,
-13.01.2011-30.06.2011 tarihleri arasında 1.327,50 TL ücretle 54 gün,
-01.07.2011-30.12.2011 tarihleri arasında 1.897,20 TL ücretle 68 gün,
-01.01.2012-30.06.2012 tarihleri arasında 1.277,70 TL ücretle 41 gün,
-01.07.2012-30.09.2012 tarihleri arasında 846,15 TL ücretle 26 gün olmak üzere toplam 226 gün çalışmasının Kuruma bildirilmediğinin tespitine, fazlaya ilşkin talebin redddine" karar verilmiştir.
B-BAM KARARI
"1-Davacı vekilinin, davalı Kurum vekilinin ve davalı şirket vekilinin istinaf başvurularının HMK"nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine" karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı, davalı şirket ve davalı Kurum vekilleri, davaya konu kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Hizmet tespitine ilişkin talebin yasal dayanağı 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçiş hükümlerini içeren Geçici 7. maddesi gereğince 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleri olup Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Bu tür davalarda mahkemece yapılacak iş, davacıyla ilgili varsa tüm belge ve kayıtlar işverenden istenilmeli, çalışmanın gerçekleştiği ileri sürülen işyerinin Kurum nezdinde bulunan dosyası, işverence hazırlanması gerekli ücret ödeme bordroları, puantaj kayıtları ve diğer kayıtlar getirtilmeli, dönemsel sigorta primleri bordrosuyla veya aylık prim ve hizmet belgesiyle bildirimleri yapılan sigortalılar tanık sıfatıyla dinlenilmeli, Kurum müfettişlerince inceleme yapılıp yapılmadığı sorulmalı, inceleme yapılmışsa belgeler getirtilmeli, aynı çevrede faaliyet yürüten ve davacının çalışmasını bilebilecek durumda olan tarafsız nitelikte başka işverenler ve bordrolu çalışanlar yöntemince saptanarak tanık sıfatıyla dinlenilmeli, işçilik alacaklarına ilişkin dava dosyasının varlığı araştırılarak celbedilmeli ve işçilik hakları davasında dinlenen tanıkların anlatımları ile bu dosyada bilgi ve görgüsüne başvurulan tanıkların anlatımları karşılaştırılmalı, varsa çelişki giderilmeli, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği nazara alınmalı, işin mevsimlik olduğu anlaşılırsa dönemleri belirlenmeli, bu dönemde davacı ile işveren arasındaki sözleşmenin askıda olduğu ve mevsimlik dönemlerde hak düşürücü sürenin işlemeyeceği gözönünde bulundurulmalı; böylelikle; çalışmanın varlığı, başlangıç ve bitiş tarihleri, mevsimlik mi, sürekli mi olduğu, yapılan işin kapsam ve niteliği de nazara alındığında kısmi çalışma mümkün olduğundan kısmi ve kesintili olup olmadığı yöntemince araştırılmalıdır.
1)Bu yasal düzenleme ve açıklamalar ışığı altında inceleme konusu dava değerlendirildiğinde, eldeki davada, davacı 2010-2013 eğitim-öğretim döneminde çalıştığı sürelerin tespitine karar verilmesini talep etmiş olup Mahkemece, davacının 20.09.2010-30.09.2012 tarihleri arasında ders saati karşılığı ücretli öğretmen, 01.10.2012-30.06.2013 tarihleri arasında kadrolu öğretmen olarak davalıya ait işyerinde çalıştığının tespitine karar verilmiş olup 01.10.2012 sonrasına ilişkin dönem yönünden Mahkeme kabulünde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
2)20.09.2010-30.09.2012 dönemi bakımından ise, davacının ders karşılığı ücretli öğretmen olarak çalıştığı taraflar arasında ihtilafsız bulunduğuna göre, çalışıldığı iddia olunan görev ve ders verilen sınıflar dikkate alındığında, ayrıca bu döneme ilişkin sözleşme içeriklerinde 13.01.2011-13.01.2012 tarihleri arasında haftalık 15 saat, 13.01.2012-30.06.2013 tarihleri arasında da haftalık 12 saat çalışılacağının belirtildiği, yine tanık beyanlarında davacının 4-5 saat çalıştığını belirtmiş olmaları ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü"nün onay kayıtları da gözetilerek, ücret ödenmesine dair aylık mutemet kayıtları ve plan defterleri ile günlük ders programları da incelenip irdelenmeli, ayrıca İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü onay kayıt döneminin tamamında davacının çalışıp çalışmadığı, yine İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü"nden sorularak çalışma saatleri belirlenip 7,5 saat 1 gün karşılığı kabul edilip, bu suretle belirlenecek süreler eğitim-öğretim dönemleri de dikkate alınmak suretiyle tespit edildikten sonra sigorta bildirimleriyle mukayese edilerek varsa noksan sürelerin tespitine karar verilmelidir.
Diğer taraftan, talep konusu dönemle örtüşecek şekilde davacının 13.10.2009-05.01.2011 tarihleri arasında 1076673 sicil numaralı dava dışı Nuri Taş"a ait iş yerinde 5 gün ila 30 gün arasında sigorta bildirimleri olduğu belirgin olmakla; davalı iş yeri ile bildirim yapılan iş yeri arasında bir ilişkinin olup olmadığı, hem davacı hem davalı beyanı alınarak ve araştırma yapılarak belirlenmeli ve sonucuna göre bir değerlendirme yapılmalı; ayrı iş yerinin varlığının tespiti halinde yapılan işlerin niteliği gözetilip her iki iş yerinde de çalışmanın mümkün olup olmadığı da belirlenmeli; aksi halde söz konusu bildirimlerin dışlanması suretiyle hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurularının esastan reddine dair kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen İlk Derece Mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinden davacı ve davalı Özel ... Koleji Öğretim İnş.Turz. Otomativ Tar. Ürn. San. ve Tic. Ltd. Şti."ne iadesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 02/06/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.