Adalet Bakanlığı"nın, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma ve uyuşturucu madde ticareti yapma suçlarından şüpheliler ... ve ... haklarında yürütülen Alaşehir Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/4268 sayılı soruşturması sırasında, ele geçirilen uyuşturucu maddeye elkonulmasının onaylanması isteminin reddi kararına yapılan itiraz üzerine verilen “itirazın reddine” ilişkin Salihli Sulh Ceza Hakimliğinin 25/11/2019 tarihli ve 2019/3091 Değişik iş sayılı kararının kanun yararına bozulması istemi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nca 04/11/2020 tarihli ihbar yazısı ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı.
Dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
A-) Konuyla İlgili Bilgiler:
İncelenen dosyadan;
1-03/11/2019 günü saat 23.00 sıralarında; Manisa ili Alaşehir ilçesi Kavaklıdere Jandarma Karakol Komutanlığınca, icra edilen önleyici kolluk devriyesi sırasında, 35 AB 8939 plakalı aracın yanında bulunan iki erkek şahsın şüpheli hareketler sergilediği görülmesi üzerine yapılan kimlik kontrolünde şahısların ... ve ... olduklarının tespit edildiği, aracın sağ ön koltuğu önünde siyah poşeti gizlemeye çalıştıklarının görüldüğü, Cumhuriyet savcısından yazılı arama ve elkoyma kararı alınarak 04/11/2019 tarihinde saat 02.30 sıralarında araçta yapılan aramada, aracın sağ ön koltuğu önünde siyah poşet içerisinde daralı 161 gram kubar esrar maddesi olduğu değerlendirilen maddenin ele geçirildiği,
2-Alaşehir Cumhuriyet Başavcılığınca, Alaşehir Sulh Ceza Hakimliğinden arama ve elkoyma işleminin onaylanmasına karar verilmesinin talep edilmesi üzerine, Alaşehir Sulh Ceza Hakimliğinin 04/11/2019 tarihli ve 2019/1613 değişik iş sayılı kararı ile; “arama kararının onaylanmasına, elkoyma işleminin onaylanması talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına” karar verildiği,
3- Cumhuriyet savcısının karara itiraz etmesi üzerine, Alaşehir Sulh Ceza Hakimliğinin 08/11/2019 tarihli ve 2019/1642 değişik iş sayılı kararı ile; itirazın kısmen kabulü ile, “arama kararının onaylanması talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, elkoymaya ilişkin talebin reddine” karar verildiği,
4- İtirazı inceleyen mercii Salihli Sulh Ceza Hakimliğinin kanun yararına bozma istemine konu 25/11/2019 tarihli ve 2019/3091 değişik iş sayılı kararı ile, “Yargıtay 10.Ceza Dairesinin 2015/1714 esas,2016/669 sayılı kararında ve daha birçok kararında da belirtildiği üzere, 5271 sayılı CMK’nın 123,127 ve 131.maddeleri hükümlerine göre ,bulundurulması ve taşınması başlıbaşına suç oluşturan bir maddeye kolluk görevlileri tarafından elkonulabilmesi için hakim veya C.savcısının ya da kolluk amirinin kararına gerek bulunmadığı,aynı şekilde hakim kararı olmaksızın bu tür bir maddeye elkonulması işleminin hakim tarafından onaylanmasının da gerekli olmadığı,itiraza konu kararda usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı” gerekçesiyle itirazın reddine, kesin olarak karar verildiği,
Anlaşılmıştır.
B-) Kanun Yararına Bozma İstemi:
Kanun yararına bozma istemi ve ihbar yazısında;
“Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ve uyuşturucu ticareti suçlarından dolayı Alaşehir Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/4268 sırasına kayden yürütülen soruşturma sırasında, 04/11/2019 tarihinde gecikmesinde sakınca bulunan hal nedeniyle şüpheli ..."in aracında yapılan arama neticesinde ele geçirilen esrar maddesine el konulması talebinin reddine ve arama kararının onaylanmasına ilişkin talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair Alaşehir 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 08/11/2019 tarihli ve 2019/1642 değişik iş sayılı kararına yapılan itirazın reddine ilişkin merci Salihli Sulh Ceza Hâkimliğinin 25/11/2019 tarihli ve 2019/3091 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay 10. Ceza Dairesinin 24/05/2018 tarihli ve 2018/786 esas, 2018/4486 karar sayılı ilamında, “…Cumhuriyet savcısı tarafından gecikmesinde sakınca bulunan hal olduğu değerlendirilerek hakim kararı beklenmeksizin araçta arama yapılmasına ve ayrıca şüphelilerden kan veya idrar örneği alınmasına karar verildiği, Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile yapılan arama sonucunda şüphelilerin içinde bulunduğu araçta esrar ele geçirilerek el konulduğu ve idrar örneklerinde yapılan tahlillerde de esrar tespit edildiğinin anlaşılması karşısında, esasen önleme araması kararının dahi yeterli olduğu olayda kolluk tarafından talep edilmesi üzerine ayrıca Cumhuriyet savcısı tarafından da arama emri verilmiş olduğu, kaldı ki somut olayda suç üstü halinin varlığı ve gecikmesinde sakınca bulunan hal kapsamında yapılan elkoyma ve şüphelilerin vücudundan örnek alınması işlemlerinin Cumhuriyet savcısına CMK’nın 127 ve 75. maddeleri ile tanınmış yetkiler olduğu anlaşıldığından, yasaya uygun olan elkoyma ve şüphelilerin vücudundan örnek alınması işlemlerinin hakim tarafından onaylanması talebinin kabulü yerine reddine karar verilmesi yasaya aykırı olup, kanun yararına bozma talebi yerindedir…” şeklinde belirtildiği üzere,
Dosya kapsamına göre, Salihli Sulh Ceza Hakimliğince "..bulundurulması ve taşınması başlı başına suç oluşturan bir maddeye kolluk görevlileri tarafından elkonuılabilmesi için hakim veya cumhuriyet savcısının ya da kolluk amirinin kararına gerek bulunmadığı..." gerekçesiyle itirazın reddine karar verilmiş ise de;
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 123. maddesinde yer alan "(1) İspat aracı olarak yararlı görülen ya da eşya veya kazanç müsaderesinin konusunu oluşturan malvarlığı değerleri, muhafaza altına alınır.(2) Yanında bulunduran kişinin rızasıyla teslim etmediği bu tür eşyaya elkonulabilir." ve 127. maddesinde yer alan "(1)Hâkim kararı üzerine veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının, Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı hallerde ise kolluk amirinin yazılı emri ile kolluk görevlileri, elkoyma işlemini gerçekleştirebilir. (2)Kolluk görevlisinin açık kimliği, elkoyma işlemine ilişkin tutanağa geçirilir. (3)Hâkim kararı olmaksızın yapılan elkoyma işlemi, yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur." şeklindeki düzenlemeler karşısında, ispat aracı olarak yararlı görülen ve gerçeğin ortaya çıkarılması için gerekli olduğu anlaşılan suç eşyası esrar maddesine el konulmasına karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, talebin kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir.” denilerek 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca Salihli Sulh Ceza Hâkimliğinin 25/11/2019 tarihli ve 2019/3091 değişik iş sayılı kararının bozulması istenilmiştir.
C-) 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun Konuyla İlgili Hükümleri:
Madde 123 – (1) İspat aracı olarak yararlı görülen ya da eşya veya kazanç müsaderesinin konusunu oluşturan malvarlığı değerleri, muhafaza altına alınır. (2) Yanında bulunduran kişinin rızasıyla teslim etmediği bu tür eşyaya elkonulabilir.
Madde 127 – (1) Hâkim kararı üzerine veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının, Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı hallerde ise kolluk amirinin yazılı emri ile kolluk görevlileri, elkoyma işlemini gerçekleştirebilir. (2) Kolluk görevlisinin açık kimliği, elkoyma işlemine ilişkin tutanağa geçirilir. (3) Hâkim kararı olmaksızın yapılan elkoyma işlemi, yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını elkoymadan itibaren kırksekiz saat içinde açıklar; aksi hâlde elkoyma kendiliğinden kalkar.
Madde 131– (1) Şüpheliye, sanığa veya üçüncü kişilere ait elkonulmuş eşyanın, soruşturma ve kovuşturma bakımından muhafazasına gerek kalmaması veya müsadereye tabi
tutulmayacağının anlaşılması halinde, resen veya istem üzerine geri verilmesine Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından karar verilir. İstemin reddi kararlarına itiraz edilebilir.(2) 128 "inci madde hükümlerine göre elkonulan eşya veya diğer malvarlığı değerleri, suçtan zarar gören mağdura ait olması ve bunlara delil olarak artık ihtiyaç bulunmaması halinde, sahibine iade edilir.
D-) Konunun Değerlendirilmesi:
Kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma ve uyuşturucu madde ticareti yapma suçlarından Alaşehir Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/4268 sırasına kayden yürütülen soruşturma sırasında, 04/11/2019 tarihinde gecikmesinde sakınca bulunan hal nedeniyle şüpheli ..."in aracında yapılan aramada ele geçirilen esrar maddesine el konulması talebinin reddine ve arama kararının onaylanmasına ilişkin talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına,Alaşehir Sulh Ceza Hâkimliğinin 08/11/2019 tarihli ve 2019/1642 değişik iş sayılı kararı ile karar verilmiş, Cumhuriyet savcısı tarafından karara itiraz edilmesi üzerine, merci Salihli Sulh Ceza Hâkimliğinin 25/11/2019 tarihli ve 2019/3091 değişik iş sayılı kararı ile, itirazın reddine karar verilmiştir.
Cumhuriyet savcısı tarafından gecikmesinde sakınca bulunan hal olduğu değerlendirilerek hakim kararı beklenmeksizin araçta arama yapılmasına ve arama sonucunda ele geçirlecek suç eşyalarına elkonulmasına karar verildiği, Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile yapılan arama sonucunda şüphelilerin içinde bulunduğu araçta esrar olduğu değerlendirilen madde ele geçirilerek el konulduğunun anlaşılması karşısında,
CMK"nın yukarıda belirtilen 123, 127 ve 131. maddeleri hükümlerine göre; bulundurulması ve taşınması başlı başına suç oluşturan bir maddeye kolluk görevlileri tarafından elkonabilmesi için hâkim veya Cumhuriyet savcısının ya da kolluk amirinin kararına gerek yoktur. Aynı şekilde, hâkim kararı olmaksızın bu tür bir maddeye elkonulması işleminin hâkim tarafından onaylanması da gerekli değildir.
CMK"nın 123 ve 127. maddeleri uyarınca elkoyma ve elkoymanın onaylanması için karar alınması zorunluluğu; bulundurulması ve taşınması başlı başına suç oluşturan maddelerin dışında kalıp, delil niteliğindeki ya da suçta kullanılan veya suçun işlenmesinden elde edilen eşya ve diğer değerler için geçerlidir.
Açıklanan nedenlerle, Alaşehir Sulh Ceza Hâkimliği"nce, sanığın üzerinde yapılan arama sonucu ele geçirilen, bulundurulması ve taşınması başlı başına suç oluşturan esrara elkonulması ya da elkonulmasının onaylanması için hâkim kararına gerek olmadığı gerekçesi ile "elkoyma işleminin onaylanması talebinin reddine" karar verilmesi kanuna uygun olduğundan, işbu karara itiraz üzerine mercii Salihli Sulh Ceza Hâkimliğinin 25/11/2019 tarihli ve 2019/3091 değişik iş sayılı “ itirazın reddine” ilişkin kararı yerinde görüldüğünden kanun yararına bozma isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
E) Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle; Salihli Sulh Ceza Hâkimliğinin 25/11/2019 tarihli ve 2019/3091 değişik iş sayılı kararına yönelik kanun yararına bozma isteminin REDDİNE, dosyanın Adalet Bakanlığı"na iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na gönderilmesine,
03/02/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.