8. Hukuk Dairesi 2017/10788 E. , 2019/1661 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Soybağının Düzeltilmesi
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün soybağı düzeltilmek istenilen ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
Dava dilekçesinde, davacı ..."in,...ve ..."in çocuğu olarak nüfusa kayıtlı 18.04.1995 doğumlu..."in biyolojik babası olduğu ileri sürülerek soybağının düzeltilmesi istenmiş; ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi 11.11.1996 tarihli kararı ile davanın kabulüne,..."in, "..." olan baba adının "..." olarak düzeltilmesine karar verilmesi üzerine; hüküm, 02.12.2016 tarihinde baba adı düzeltilen... tarafından temyiz edilmiştir.
04.06.1958 ve 15/6 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararı gereğince, maddi olayları açıklamak taraflara, ileri sürülen olayları hukuken nitelemek ve uygulanacak kanun hükümlerini tesbit etmek görevi ise hakime aittir.
Soybağı birbirinin soyundan gelen kişiler arasındaki ilişkiyi ifade ettiğinden bu kavram içerisinde kan bağının yanında hukuki münasebetin de bulunması, diğer bir ifadeyle kan bağının hukuk düzeninin aradığı koşullar içerisinde oluşması zorunludur. Türk Medeni Kanunu"nun 282. maddesi uyarınca, çocuk ile ana arasında soybağı doğumla, baba ile arasında soybağı ise ana ile evlilik, tanıma veya hakim hükmüyle kurulur. Soybağı ayrıca evlat edinme yoluyla da kurulur, ayrıca, kısaca af kanunları olarak nitelendirilen bir evlenme aktine dayanmayan birleşmelerden doğan çocukların neseplerinin düzeltilmesine ilişkin kanunlara göre de soybağı düzeltilebilir (HGK 30.01.2008 gün 2008/2-36-47 sayılı kararı).
Dosya içerisindeki nüfus kayıtlarından;..."in annesi davalı ..."in ilk önce 20.04.1993 tarihinde...ile evlendiği, ..."in 28.07.1994 tarihinde ölümü sonrası ..."in 09.08.1995 tarihinde ..."in kardeşi ... ile evlendiği,..."in ise 18.04.1995 doğumlu olarak 03.08.1995 tarihinde...ve ..."in çocuğu olarak nüfusa tescil edildiği anlaşılmaktadır. Doğum tarihi itibari ile yürürlükte bulunan Mülga 743 sayılı Türk Kanuni Medenisi 241.maddesi (TMK 285.madde) gereği..., annesi ..."in ilk eşi ..."in ölümünden sonra üçyüz gün içinde doğmuş olduğundan kanun gereği baba...ile çocuk arasında soybağı ilişkisi mevcuttur.
Bu açıklamalara göre dava, çocuğun baba yönünden soybağının düzeltilmesi (soybağının reddi ve babalığın tesbiti) istemine ilişkin olup, karar tarihinden sonra 18/01/2003 tarih ve 24997 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Ve Yargılama Usullerine Dair Kanun"un 5133 sayılı Kanunla değişik 4. maddesi; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun ikinci kitabından üçüncü kısım hariç olmak üzere aile hukukundan (TMK"nun m. 118-395) kaynaklanan bütün davaların Aile Mahkemesi"nde bakılacağını hükme bağlamış, geçici 1. madde hükmü gereği de aile mahkemesi kurulan yerlerde bu mahkemeler faaliyete geçtiğinde, yargı çevresi içerisinde ve görev alanına giren sonuçlanmamış dava ve işler, yetkili ve görevli aile mahkemesine devredilecektir.
Soybağının kurulmasına ilişkin hükümler 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun ikinci kısım birinci bölümde yani 282. madde ve devamında düzenlenmiş olduğundan, 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 4. maddesine göre, görevli mahkeme, aile mahkemesidir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun Görevin Belirlenmesi ve Niteliği başlıklı 1. maddesinde mahkemelerin görevinin ancak kanunla düzenleneceği ve göreve ilişkin kuralların kamu düzeninden olduğu belirlendiğinden bu husus mahkemelerce yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerekir. Somut uyuşmazlık olan soybağının kurulması istemine ilişkin davaya aile mahkemesi tarafından bakılması gerektiğinden görev yönünden mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"un 428. maddesi uyarınca
BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, taraflarca HUMK"un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 19.02.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.