MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Elatmanın Önlenmesi, Ecrimisil

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne kısmen karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş olup hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
Dava dilekçesinde, vekil edene ait 9 parsel sayılı taşınmazda davalı kuruma ait uydu vericisinin bulunduğu, tesisin davacının rızası dışında kurulduğu ve sökülmesi için davalı kuruma başvurulmasına rağmen sonuç alınamadığı açıklanarak elatmanın önlenmesi ile elatma tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ecrimisile hükmedilmesi istenmiştir.
Davalı vekili, zamanaşımı definde bulunmuş ve vericinin kurulduğu tarihteki malikle imzalanan protokol çerçevesinde tesisin kurulduğunu, davacının taşınmazı daha sonradan edindiğini, iyiniyetli olduklarını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece elatmanın önlenmesi isteminin kabulüne, ecrimisil isteminin reddine dair verilen ilk karar, davacı vekili temyizi üzerine Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 30.03.2017 tarihli ve 2017/1305-2017/1548 sayılı kararı ile; men"i müdahale talebinin harçlandırılmadığından bahisle bozulmuş, Mahkemece bozma doğrultusunda yapılan yargılama sonunda, dava konusu taşınmazın kamulaştırılması nedeniyle elatmanın önlenmesi talebi yönünden karar verilmesine yer olmadığına, ecrimisil talebi yönünden davanın kısmen kabulü ile 25.189,45 TL"nin davalıdan tahsiline karar verilmiş, taraf vekilleri temyize gelmiştir.
Dava elatmanın önlenmesi ve ecrimisil isteklerine ilişkindir.
1. Davacı vekilinin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede;
Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı vekilinin temyiz itirazlarına gelince;
Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3. Gerek öğretide ve gerekse yargısal uygulamalarda ifade edildiği üzere ecrimisil, diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, hak sahibinin, hak sahibi olmayan kötüniyetli zilyetten isteyebileceği bir tazminat olup, 08.03.1950 tarihli ve 22/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında; fuzuli işgalin tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurduğu kira sözleşmesine benzetilemeyeceği, niteliği itibarı ile haksız bir eylem sayılması gerektiği, haksız işgal nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmesi gerekeceği vurgulanmıştır. Ecrimisil, haksız işgal nedeniyle tazminat olarak nitelendirilen özel bir zarar giderim biçimi olması nedeniyle, en azı kira geliri karşılığı zarardır. Bu nedenle, haksız işgalden doğan normal kullanma sonucu eskime şeklinde oluşan ve kullanmadan kaynaklanan olumlu zarar ile malik ya da zilyedin yoksun kaldığı fayda (olumsuz zarar) ecrimisilin kapsamını belirler. Haksız işgal, haksız eylem niteliğindedir. (YHGK"nin 25.02.2004 tarihli ve 2004/1-120-96 sayılı kararı)
25.05.1938 tarihli ve 29/10 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ve Yargıtayın aynı yoldaki yerleşmiş içtihatları uyarınca ecrimisil davaları beş yıllık zamanaşımına tabi olup bu beş yıllık süre dava tarihinden geriye doğru işlemeye başlar.
Hemen belirtelim ki, ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere ve 6100 sayılı HMK"nin 266. vd. maddelerine uygun olmalıdır.
Eğer, özellikle arsa ve binalarda kira esasına göre talep varsa, taraflardan emsal kira sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira bedelleri araştırılıp, varsa emsal kira sözleşmeleri de getirtilmeli, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayiçe göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.
Somut olaya gelince, Mahkemece hükme esas alınan rapor hüküm kurmaya elverişli değildir. Şöyle ki, emsal araştırması yapılmak suretiyle taşınmazın arsa değeri üzerinden belirlenecek ecrimisile hükmedilmesi gerekirken, emsal niteliğinde olmayan sözleşme esas alınarak ecrimisil hesabı yapan farazi hesaba dayalı rapora itibar edilerek davanın kabulü doğru olmamıştır.
Mahkemece yapılacak iş, taşınmazın davalı tarafça işgal edilen kısmının kiralanması halinde getireceği dava konusu edilen ilk döneme ait ecrimisil bedelinin bilirkişiler marifetiyle emsaline göre saptandıktan sonra ileriye doğru ÜFE uygulaması yaptırılması ve sonucuna göre karar verilmesidir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüne, usul ve yasaya aykırı olan hükmün 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK"un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 35,90 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 23,40 TL"nin temyiz eden davacıdan alınmasına, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 01.03.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.