MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı Hazine tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
Kadastro sırasında, ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 146 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10, 11, 12, 13, 14, 15,16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 25, 26, 27, 28, 29, 30 parseller ile 147 ada 16,17,18,19, 20, 21 parsel sayılı sırasıyla 6321.84, 8213.42, 3559.15, 5027.61, 9333.42, 8661.42, 10005.43, 4430.27, 9803.02, 10723.61, 1940.70, 8011.61, 9205.88, 5523.53, 5548.41, 6668.04, 5175.20, 4077.41, 4574.38, 2734.85, 2088.43, 3207.23, 3356.40, 2709.99, 7309.50, 5991.80, 2411.64, 5643.73 ve 4280, 2827.55, 1959.30, 6051.51, 6944.36, 7614, 3447.38 metrekare yüzölçümlü olarak, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak sırasıyla ... Yörüker ve müşterekleri, ..., ... ve ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve müşterekleri, ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... ..., ... adlarına tespit edilmiştir. Davacı Hazine, çekişmeli taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden mera vasfında olduğu iddiasına dayanarak dava açmıştır. Çekişmeli 147 ada 16,17,18,19,20 ve 21 parsel sayılı taşınmazlar hakkında Mahkemenin verdiği karar Yargıtay tarafından bozulmuş olup, uyulan bozma ilamında özetle; "davacı Hazine"nin dayanak vergi kayıtlarının usulünce mahalline uygulanması, dava konusu taşınmazların güney sınırında bulunan taşınmazların dava konusu olduğu anlaşıldığına göre, davanın niteliği araştırılarak gerektiği takdirde bu dosyaların birleştirilmesi, delillerin birlikte değerlendirilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak ve dosyalar birleştirilerek yapılan yargılama sonunda davanın reddine, çekişmeli 146 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 25, 26, 27, 28, 29, 30 parseller ile 147 ada 16, 17, 18, 19, 20, 21 parsel sayılı taşınmazların tespit gibi tescillerine karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece çekişmeli taşınmazların kültür arazisi olarak tarımsal amaçlarla kullanıldığı, mera vasıf ve mahiyetinde olmadığı kabul edilerek yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Davacı Hazine, taşınmazların üç sınırının mera vasfında olduğu, çekişmeli taşınmazların da mera niteliğinde olduğu iddiasına dayanarak dava açmıştır. Dosya arasında bulunan İl Özel İdaresinin 05.01.2006 tarihli yazısında, çekişmeli taşınmazların bulunduğu ... köyünde 4753 sayılı Yasa ile mera tahsisi yapıldığı, bu işlemle ilgili dosyanın ise 4342 sayılı Mera Kanunu uygulamalarında yararlanmak amacıyla Tarım İl Müdürlüğüne gönderildiği açıklanmıştır. Çekişmeli taşınmazların güney sınırında bulunan dava dışı 164 ada 2 parsel sayılı taşınmazın edinme sütunu incelendiğinde, "... köyünden 1973 yılında 34 nolu Toprak Tevzi Komisyonunun geçtiği, mera haritalarının yapıldığı, miktar fazlasının bu sebeple kazanılamayacağı" gerekçesiyle taşınmazın tarla vasfıyla Hazine adına tespit ve tescil edildiği anlaşılmaktadır. Ne var ki Mahkemece, Toprak Tevzi Komisyonu çalışmaları sonucu düzenlenen belirtmelik tutanakları ve haritaları ile varsa mera tahsis haritası getirtilip uygulanmamış, bir arazinin niteliğinin, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar ihyanın tamamlandığı tarihin, üzerinde sürdürülen zilyetliğin süresinin ve sürdürülüş biçiminin belirlenmesinde ve bu konulara ilişkin yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin doğruluğunu denetlemenin en etkili yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde, hava fotoğraflarından yararlanılmamış, çekişmeli taşınmazların doğu yönünde dere bulunduğu halde, dereye komşu olan çekişmeli taşınmazlar yönünden dere yatağından kazanılıp kazanılmadığı, dere yatağının etkisi altında olup olmadığı hususlarında jeolog bilirkişisine inceleme yaptırılmamıştır.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, taşınmazların bulunduğu yeri kapsayan tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesi dönemlere ilişkin en az 3 adet hava fotoğrafı Harita Genel Müdürlüğü"nden istenerek dosya arasına konulmalı; çekişmeli taşınmazlara ve komşu 164 ada 8 ve 165 ada 1 parsel sayılı mera parsellerine ait toprak komisyonunca düzenlenen komisyon haritası ve ekleri varsa mera tahsis haritası getirtilip dosya arasına konulmalı, bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler ile taraf tanıkları ile jeodezi-fotogrametri mühendisi bilirkişisi, bir jeolog bilirkişi, üç kişilik ziraatçı bilirkişi kurulu ve fen bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte; varsa komisyon haritası ile mera haritası yerel bilirkişi yardımı ile fen bilirkişisi tarafından kadastro paftası ile ölçekleri eşitlenerek çakıştırılmak suretiyle uygulanıp, kapsamları belirlenmeli, dinlenecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından taşınmazların geçmişte ne durumda bulundukları, kime ait oldukları, kimden nasıl intikal ettikleri, kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldıkları, öncelerinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı, taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olmaları halinde imar ve ihyaya konu edilip edilmedikleri, imar ve ihyaya konu edilmiş iseler ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği, zaman içinde sınırlarında genişleme olup olmadığı, komşu mera parselleri ile arada ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı hususunda maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin tutanaklardaki beyanlara aykırı düşmesi halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilerek beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmelidir. Jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden, hava fotoğraflarının ait oldukları yıllara göre taşınmazın niteliğini, imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazın ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını belirten rapor düzenlemesi istenilmeli; ziraatçi bilirkişi heyetine, taşınmaz bölümlerinin fiziksel yapısını, meyil durumunu, taş ve toprak unsurundan hangisinin galip olduğunu, komşu taşınmazların toprak yapısı karşılaştırmak suretiyle dava konusu taşınmaz bölümlerinin toprak yapısını, kamu orta malı mera olup olmadığını ya da meradan açılıp açılmadığını, çekişmeli taşınmaz bölümleri ile komşu taşınmazlar arasında toprak yapısı ve bitki örtüsü bakımından fark bulunup bulunmadığını, varsa üzerindeki bitki örtüsünü, ağaçların cinslerini ve yaşlarını, imar-ihya gerektiren yerlerden olması halinde imar-ihyasının hangi tarihte başlayıp ne zaman tamamlandığını ve üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü açıklayan, taşınmaz bölümlerinin her yönünden çekilmiş, üzerinde taşınmaz bölümlerinin sınırlarının kabaca işaretlendiği renkli fotoğraflarını içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor düzenlettirilmeli; jeolog bilirkişiden, dava konusu taşınmazların sınırında dere bulunduğu gözönünde bulundurularak, taşınmazların önceki ve şimdiki niteliğini, dere yatağı niteliğinde olup olmadıkları, evveliyatının çay veya dere yatağı niteliğinde olup olmadıklarını, dere yatağından kazanılıp kazanılmadıkları, halen aktif dere yatağında kalıp kalmadıklarını, aktif dere yatağında kalmıyor iseler derenin etkisi altında kalan yerlerden olup olmadıklarını açıklayan bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli rapor ve kroki alınmalı; bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilmelidir. Bununla birlikte mera tahsisi haritası kapsamı dışında kalan taşınmazın öncesi kadim mera olsa bile tahsis tarihinden itibaren mera niteliğinin kalkacağı, kadastro tespit tarihine kadar 3402 sayılı Yasa"nın 14. maddesinde belirlenen koşulların gerçekleşmesi halinde zilyetlikle kazanılmasının mümkün hale geleceği de göz önünde bulundurulmak suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar yerine getirilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz, davacı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları yerinde olduğundan kabulüyle, yerel mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla uygulanacak olan 1086 sayılı HUMK"un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK"un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine,
01.12.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.