T.C.
YARGITAY
7. Hukuk Dairesi


Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
(İş Mahkemesi Sıfatıyla)
Dava Türü : Alacak



YARGITAY İLAMI


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan tüm temyiz itirazlarının reddine,
Davacı davalı kurumda 1996 yılından itibaren ...geçiş tarihi olan 04/11/2011 tarihinde kadar çalıştığını iddia ederek ulusal bayram genel tatil, yıllık izin ve fazla mesai ücretleri ile 10 yevmiye tutarındaki tatil yardımı alacağını talep etmiştir.
Davalı davacının kurumlarında çalışırken başka bir işyerine geçiş yaptığını, belediyede çalışırken her hangi bir fazla mesai yaptığına dair bilgi ve belgeye rastlanmadığını, ücret alacaklarının da zamanaşımı süresinin 5 yıl olduğunu beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı işçinin ulusal bayram genel tatil ve fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Ulusal bayram genel tatil ve fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen ulusal bayram genel tatil ve fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Ulusal bayram genel tatil ve fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, ulusal bayram genel tatil ve fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de ulusal bayram genel tatil ve fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında ulusal bayram genel tatil ve fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Günlük çalışma süresinin onbir saati aşamayacağı Kanunda emredici şekilde düzenlendiğine göre, bu süreyi aşan çalışmaların denkleştirmeye tabi tutulamayacağı, zamlı ücret ödemesi veya serbest zaman kullanımının söz konusu olacağı kabul edilmelidir.
Yine işçilerin gece çalışmaları günde yedibuçuk saati geçemez (İş Kanunu, Md. 69/3). Bu durum günlük çalışmanın, dolayısıyla fazla çalışmanın sınırını oluşturur. Gece çalışmaları yönünden, haftalık kırkbeş saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa da günde yedibuçuk saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmelidir. Dairemizin kararları da bu yöndedir.
Fazla çalışma yönünden diğer bir yasal sınırlama da, İş Kanununun 41 inci maddesindeki, fazla çalışma süresinin toplamının bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamayacağı şeklindeki hükümdür. Ancak bu sınırlamaya rağmen işçinin daha fazla çalıştırılması halinde, bu çalışmalarının karşılığı olan fazla mesai ücretinin de ödenmesi gerektiği açıktır. Yasadaki sınırlama esasen işçiyi korumaya yöneliktir.
Fazla çalışmanın belirlenmesinde, 4857 sayılı Yasanın 68 inci maddesi uyarınca ara dinlenme sürelerinin de dikkate alınması gerekir.
Ulusal bayram genel tatil ve fazla çalışmaların uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması halinde Yargıtay’ca son yıllarda takdiri indirim yapılması gerektiği istikrarlı uygulama halini almıştır. Ancak ulusal bayram genel tatil ve fazla çalışmanın tanık anlatımları yerine yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına dayanması durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir. Yapılacak indirim, işçinin çalışma şekline ve işin düzenlenmesine ve hesaplanan fazla çalışma miktarına göre taktir edilmelidir. Hakkın özünü ortadan kaldıracak oranda bir indirime gidilmemelidir.
Somut olayda; davacı, fazla çalışma yaptığını ve ulusal bayram genel tatil günlerinde çalıştığını iddia etmiş, davalı ise davacının bu şekilde çalışması olmadığını savunmuştur. Davacı tanıkları “sabah sekiz, akşam altı saatleri arasında çalıştık, bir ayda üç hafta boyunca haftanın yedi günü çalışırdık, bir hafta ise hafta içi beş günü çalışıp Cumartesi Pazar günü izin yapardık” şeklinde, davalı tanığı ise “hafta içi 5 gün çalışırlardı, hafta sonu Cumartesi - Pazar için de mesai yazılırdı, hafta içi çalışma saatleri sabah 08:00 akşam 17:00 idi, normalde il içinde bulunup bu işte çalışan kişiler gerek olduğunda akşam 17:00 dan sonra da çağırılırlardı veya çalışırlardı ancak davacı ... köyde oturduğu için kendisi çağırılmazdı, bu sebeple de mesai saati dışına taşan çalışması sadece Cumartesi - Pazar günleri olurdu” şeklinde beyanda bulunmuşlardır. Dosya içinde bulunan belgelerde ise davacının ayın 3 haftasında, haftanın 5 günü, 1 haftasında ise Cumartesi, Pazar da ek olarak çalıştığı görülmektedir. Mahkemece, davacının davalı Belediyede çalıştığı dönemde fazla çalışma yaptığına, ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışmış olduğuna ilişkin kayıt bulunmaması gerekçesiyle fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil ücretleri alacaklarının reddine karar verilmiştir. Fazla çalışma yaptığını işçi, fazla çalışma ücreti ödediğini işveren ispatlamak zorundadır. Dosya içeriğindeki belgelere itibar edilse dahi davacının haftanın 7 günü çalıştığı haftalarda fazla çalışma ücretine hak kazanacağı açıktır. Dosya bilirkişiye tevdi edilerek davacının haftalık bazda fazla çalışmasının olup olmadığı, yine bu çalışma şekline göre ulusal bayram genel tatillerde çalışıp çalışmadığı belirlenmeli ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ile bu alacak taleplerinin reddine karar verilmesi bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 01/06/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.














...