Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
(İş Mahkemesi Sıfatıyla)
Dava Türü : Alacak


YARGITAY İLAMI

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili; müvekkilinin, hak etmiş olduğu işçilik ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti,hafta tatili ücreti ve fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğini belirterek davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı vekili; yetkisizlik iddiasının yanı sıra davacının davalı taraftan herhangi bir alacağı bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece; “... davalının ikametgah adresi ve davacı işçinin işini yaptığı işyerinin .../Amasya olduğunun anlaşıldığı ...” gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Yetkili mahkemenin hangi iş mahkemesi olduğu uyuşmazlık konusudur.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5. maddesi uyarınca, iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme geçerli değildir.
İş mahkemesinin görevi kapsamında bulunan bir dava, dava tarihinde davalının ikametgâhının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır.
Türk Medeni Kanununun 19. maddesi uyarınca, gerçek kişi yönünden yerleşim yeri, sürekli kalma niyetiyle oturulan yerdir. Gerçek kişi işverenin başka bir yerde yerleşmek niyetiyle oturduğu kanıtlanmadığı takdirde, kural olarak nüfusta kayıtlı olduğu yerin ikametgâh olarak kabulü gerekir. Aynı Yasanın 49. maddesi gereğince, tüzel kişinin yerleşim yeri, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça, işlerinin yönetildiği yerdir.
Yetkili mahkemenin belirlenmesinde önemli olan işin yapıldığı işyeri tanımına, 5521 sayılı Yasada yer verilmemiştir. İşyeri, 4857 sayılı İş Kanununun 2. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, işveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir. İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır. İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür. Bir yer, ancak işin niteliği ve yürütümü bakımından işyerine bağlı bulunmaktaysa, o işyerinden sayılacaktır.
İş veya toplu iş sözleşmesinin tarafları, davalının yerleşim yeri ve işin yapıldığı yer dışındaki bir mahkemenin yetkili olduğuna dair düzenleme yapmaları, 5521 sayılı Kanunun 5. maddesinin emredici nitelikteki son cümlesi gereğince geçersizdir.
İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan, davalı tarafça süresinde yetki itirazı yapılmamış olsa bile, mahkeme tarafından bu husus kendiliğinden göz önünde bulundurmalıdır. Bir başka anlatımla hâkim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de resen yetkisizlik kararı verebilir.
Somut uyuşmazlıkta; davacı vekili davacının 02.09.2014 – 02.05.2015 tarihlerinde davalının Havza İlçesinde bulunan işyerinde çalıştığını ileri sürmüştür. Davalı taraf ise davalının ikametgahının ve davacının çalıştığı işyerinin ... İlçesinde yer aldığını savunmaktadır. Mahkemece davalının ikametgahı ve işin yapıldığı yerin ..."da olduğundan bahisle yetkisizlik kararı verilmişse de davacı taraf temyiz dilekçesinde işyerinin fesihten sonra ..."a taşındığını, davacının çalışmasının Havza"da geçtiğini iddia etmiştir. Dosya içerisinde bulunan işe giriş bildirgesi ve hizmet cetvelinde işyeri adresi Havza olarak gösterilmiştir. Davalıya ait iş merkezinin nerede bulunduğuna dair dosyada bir kayıt bulunmamaktadır. Bu tespitlere göre gerek davalının ikametgahı gerekse de işin yapıldığı yer hususunda tereddüt oluşmaktadır. Mahkemece yapılacak iş tarafların tüm delillerini bildirmelerini sağlamak, davacıya ait tüm ... evraklarını, işyeri dosyasını, davalıların şirket merkez ve şubelerinin adreslerini gösteren ticaret sicil kayıtlarını, yine işyerinin taşınması söz konusu ise buna dair belgeleri getirtmek, davalıların ikametgahları ve işin yapıldığı yer üzerindeki tüm tereddütleri gidermektir.
Eksik araştırmayla verilen yetkisizlik kararı hatalıdır.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 25/02/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.