7. Hukuk Dairesi 2015/5336 E. , 2016/581 K.
"İçtihat Metni"
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının tüm, davacının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine,
2- Davacı, çalışmasını 15 yıl ve 3600 prim gününü doldurması nedeniyle feshettiğini davalı işyerine bildirdiğini, ancak davalı işverenin de aynı sektörde başka bir tekstil fabrikasında çalıştığını ileri sürerek iş akdini bildirimsiz ve tazminatsız şekilde fesih ettiğini, en son aldığı maaşın 2.390,00 TL olduğunu ileri sürerek, kıdem tazminatı ile fazla çalışma ve resmi tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı, davacının yıllık izin sırasında başka işyerinde çalıştığının tespit edilmesi üzerine iş aktinin haklı nedenle feshedildiğini, emeklilik nedeniyle ayrılmasının hakkın kötüye kullanımı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, 30.10.2013 tarihli ek rapordaki (A) alternatifindeki hesaplamaya göre karar verildiğini; davacı işçi davalıya ait işyerinde belirsiz süreli ve sürekli iş aktine dayalı olarak çalışırken,yıllık izin kullandığı süre içerinde başka bir işyerinde çalışması nedeniyle,iş aktinin davalı işveren tarafından İ.K."nun 25/2-e maddesi kapsamında haklı olarak feshedildiği, fazla mesai ücreti alacağının 28.453,82+1.000,00=29.453,82 TL.,UBGT çalışma ücreti alacağının ise 295,02+100=395,02 TL.olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Anayasanın 141"nci maddesi uyarınca, yargı kararlarının gerekçeli olarak yazılması gerekir. Bu husus 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 297"nci maddesinde de hüküm altına alınmıştır. Anılan anayasal ve yasal düzenlemeler gereğince yargıcın, tarafların iddia ve savunmalarının özetini, anlaştıları ve anlaşamadıkları hususları, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delilleri, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesini, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepleri kararda göstermesi zorunludur. Maddi olgularla hüküm fıkrası arasındaki hukuki bağlantı da ancak bu şekilde kurulabilecek, ayrıca yasal unsurları taşıyan bu gerekçe sayesinde, kararların doğruluğunun denetlenebilmesi mümkün olacaktır. Kararın gerekçesi ile hüküm fıkrasının birbirine aykırı olmaması gerekir. Kısa kararda ve gerekçeli kararın hüküm fıkrasında davacının 11.588,00 TL fazla çalışma alacağının bulunup bu miktarın hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır. Gerekçeli kararın gerekçe kısmında ise mahkemece 30/10/2013 tarihli ek raporun (A) alternatifindeki hesaplamaya göre karar verildiği, fazla çalışma alacağının 29.453,82 TL olduğu belirtilmiştir.
Yapılacak iş, bu aykırılığın giderilmesi suretiyle gerçeğe ve hukuka uygun bir karar vermektir.
3-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedilip edilmediği ve davacının ücretinin ne kadar olduğu noktalarında toplanmaktadır.
Davacı iş sözleşmesini 20.04.2011 tarihinde 13.10.2010 tarihli 15 yıl ve 3600 prim ödeme gününü tamamladığı için kendi isteği ile ayrılması durumunda kıdem tazminatının ödeneceğine dair SGK yazısını gerekçe göstererek feshetmiş, fesih bildirimi davalı işverene 22.04.2011 tarihinde tebliğ edilmiştir. Davalı ise 19.04.2011 tarihli fesih bildiriminde yıllık izinde iken aynı sektörde başka bir tekstil firmasında çalıştığının tespit edilmesi nedeniyle feshettiğini bildirmiş ve tebligat davacıya 29.04.2011 de tebliğ edilmiştir. Davacının feshi davalının fesih bildiriminden daha önce tebliğ edildiğinden iş aktinin davacı tarafından feshedildiğinin kabulü ile kıdem tazminatına hükmedilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile reddi hatalıdır.
4857 sayılı İş Kanununun 32 nci maddenin ilk fıkrasında, genel anlamda ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar olarak tanımlanmıştır.
Ücret kural olarak dönemsel (periyodik) bir ödemedir. Kanunun kabul ettiği sınırlar içinde tarafların sözleşme ile tespit ettiği belirli ve sabit aralıklı zaman dilimlerine, dönemlere uyularak ödenmelidir. Yukarıda değinilen Yasa maddesinde bu süre en çok bir ay olarak belirtilmiştir.
Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta pirimi ödenmesi amacıyla zaman zaman, iş sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı görülmektedir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanır. İşçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözetilmeli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.
Somut olayda, davacı ücretinin 2.390,00 TL olduğunu ileri sürmüş, davalı sunduğu imzalı bordrolar ile davacının ücretinin 1.299,00 TL brüt olduğunu savunmuştur. Mahkemece davacının ücret bordrolarına itibar edilerek yapılan hesaplamaya göre karar verilmiştir. Ancak davacının aldığı ücret ihtilaflı olduğundan alabileceği emsal ücret yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda ilgili meslek odası ve kurumlardan sorularak gelen cevaplar tüm dosya içeriği ile bir değerlendirmeye tabi tutularak davacının ücreti belirlenip alacaklarını bu ücrete göre hesaplattırılarak bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davalıya yükletilmesine, 21.01.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.