KARAR

Hakaret suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonunda Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 06/12/2019 tarihli ve 2019/80999 soruşturma, 2019/25127 esas, 2019/20062 sayılı iddianamenin iadesine dair Gaziantep 17. Asliye Ceza Mahkemesinin 13/12/2019 tarihli ve 2019/680 iddianame değerlendirme sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin Gaziantep 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 31/12/2019 tarihli ve 2019/869 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
İstem yazısında;
“5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 170. maddesinde, iddianamede bulunması gereken hususların neler olacağının gösterildiği, aynı Kanun’un 174/1. maddesinde ise iddianamenin hangi hallerde iadesine karar verileceğinin belirtildiği, 5271 sayılı Kanun’un 170/2. maddesinde yer alan “Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler.” hükmü uyarınca Cumhuriyet savcısının dava açmasının zorunlu olduğu ve suçun hukuki nitelendirilmesinin de Cumhuriyet savcısına ait olduğu, bu durumda mahkemece iddianamede gösterilen olaylarla ilgili olarak ibraz edilen deliller ve yargılama sırasında ibraz edilebilecek deliller birlikte değerlendirilerek yargılama sonucuna göre bir karar verilmesi gerekeceği nazara alındığında, somut olayda, Gaziantep ili ...Kadın Doğum Hastanesine ait güvenlik kamera sistemleri ile olaya ilişkin görüntülerin alındığı ve cd inceleme tutanağı düzenlendiği, dosyanın uzlaştırma bürosuna gönderildiği tarafların 03/12/2019 tarihli uzlaşma teklif formu gereğince uzlaşamadıkları, şüphelinin savunmasının alındığı, bu şekilde şüphelinin atılı suçu işlediği hususunda kamu davasını açmaya elverişli yeterli delile ulaşıldığının görülmesi üzerine 5271 sayılı Kanun"un 170/2. maddesi uyarınca iddianame tanzim edildiği, iade gerekçesinin atılı suçun hukuki durumunun belirlenmesine yönelik olduğu ve hukuki nitelendirme nedeniyle iddianamenin iadesine karar verilemeyeceği de gözetilmeksizin, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.” denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 1’nci maddesinde, kanun koyucu, kanunun kapsamını; ceza muhakemesinin nasıl yapılacağı hususundaki kurallar ile bu sürece katılan kişilerin hak, yetki ve yükümlülüklerini düzenlemek şeklinde belirtmiştir. Ceza yargılaması içerisinde iddia faaliyetini yürüten savcılık makamını ülkemizde Cumhuriyet Başsavcılıkları temsil etmektedir. Cumhuriyet Savcısının soruşturma aşamasındaki bazı görev ve yetkileri de CMK"nın 160 vd maddelerinde düzenlenmiştir. Yürüttüğü soruşturmadan bir sonuç çıkartmak görevi olan savcı, CMK"nın 170/2. maddesine göre “soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet Savcısı bir iddianame düzenler” şeklindeki düzenlemeden Cumhuriyet Savcısının yaptığı soruşturma neticesinde çıkardığı sonuçlardan birinin İddianame düzenlemek olduğu anlaşılmaktadır.
CMK"nın tanımlar başlıklı 2. maddesinden; soruşturma aşamasının, Kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreyi, kovuşturma aşamasının ise iddianamenin kabulüyle başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreyi kapsadığı anlaşılmaktadır. O halde iddianamenin düzenlenip mahkemeye verilmesinden mahkemece iddianamenin kabulüne kadar geçen süre de soruşturma aşaması içerisinde kabul edilmelidir.
CMK"nın 174. maddesinde iddianamenin iadesi müessesesi düzenlenmiştir. Bu kurumla, kamu davasının açılmasından evvel kanuni şartları taşımayan, yeterli bilgileri içermeyen ve hatalı düzenlenen iddianamelerin bir nevi süzgeçten geçirilip filtrelenerek yargının faaliyetinin hızlandırılması, makul sürede yargılamanın gerçekleştirilmesi, gereksiz davaların önüne geçilmesi, lekelenmeme hakkının korunması amaçlanmaktadır.
CMK"nın 174/2. maddesinde ise açıkça; suçun hukuki nitelendirmesi nedeniyle iddianamenin iade edilemeyeceği belirtilmektedir. Ceza muhakemesinde yaptığı soruşturmadan sonuç çıkarma görevi olan Cumhuriyet savcısının, sonuç çıkarma aşamasında suçun hukuki niteliğini takdir etme hakkı da bulunmaktadır. Buna göre yapılan soruşturma sonucunda, tipik fiilin, Kanun’un hangi maddesindeki suçu oluşturduğunu Cumhuriyet savcısı gösterecek, ancak hakim, bu gösterim ile bağlı olmayacaktır. Hakim, hükmünü, CMK’nın 225/1. maddesine göre; iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve fail hakkında verecektir. Hakimin, Cumhuriyet savcısının yaptığı nitelendirme ile bağlı olmadığı için iddianameyi bu yönde de iade edemeyeceği CMK’nın 174/2. maddesinde hüküm altına alınmıştır.
CMK’nın 174. maddesinde iddianamenin iadesi sebepleri sınırlı sayıda gösterilmiştir. Bu sebepler dışında iddianamenin iade edilmesi ceza adalet sistemimizde kabul edilmemiştir.
Somut olayda;
Hakaret suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturmada, olaya ilişkin kamera görüntülerinin temin edildiği, müştekinin beyanı ile şüphelinin savunmasının alındığı ve dosyanın uzlaştırma bürosuna gönderildiği ancak uzlaşmanın sağlanamadığı akabinde Cumhuriyet Savcısı tarafından şüphelinin atılı suçu işlediği hususunda kamu davasını açmaya elverişli yeterli delile ulaşıldığı ve şüphelinin müştekiye “terbiyesiz sensin, ukala sensin” demek suretiyle hakaret ettiği kabul edilerek şüphelinin TCK"nın 125/1-4 maddeleri uyarınca cezalandırılması talep edilmiştir.
Gaziantep 17. Asliye Ceza Mahkemesinin 13/12/2019 tarihli ve 2019/680 iddianame değerlendirme sayılı kararında "...atılı suçun unsurlarının oluşmadığı, suç olmayan bu fiille ilgili takipsizlik verilebileceği..." biçimindeki yasal olmayan gerekçeyle iddianamenin iadesine karar verilmiştir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 174/2.maddesi gereğince "Suçun hukuki nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemez." İddianamenin iadesine ilişkin nedenler yasada açıkça belirtilmiş olup, bu konuda mahkemenin takdir hakkı da bulunmamaktadır.
Sonuç olarak; İddianamenin iadesi nedenleri arasında mahkemenin iade gerekçesinde yazılı hususun yer almaması ve suçun yasal unsurlarının oluşup oluşmadığının takdirinin mahkemeye ait olması karşısında, Gaziantep 17. Asliye Ceza Mahkemesinin 13/12/2019 tarihli ve 2019/680 iddianame değerlendirme sayılı kararına karşı yapılan itirazın kabulü yerine reddine dair Gaziantep 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 31/12/2019 tarihli ve 2019/869 Değişik İş sayılı kararında isabet bulunmamaktadır.
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, kanun yararına bozma isteği doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1- Gaziantep 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 31/12/2019 tarihli ve 2019/869 değişik iş sayılı kararının, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2- Aynı Kanun maddesinin 4-a fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, dosyanın Yüksek Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na TEVDİİNE, 08/12/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.