Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi - Yargıtay 16. Ceza Dairesi 2015/4909 Esas 2015/3274 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2015/4909
Karar No: 2015/3274
Karar Tarihi: 23.10.2015
Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi - Yargıtay 16. Ceza Dairesi 2015/4909 Esas 2015/3274 Karar Sayılı İlamı
16. Ceza Dairesi 2015/4909 E. , 2015/3274 K.
"Ä°çtihat Metni"
TALEP :
Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi suçundan ÅŸüpheliler ..., ..., ... ve ... haklarında yapılan soruÅŸturma evresi sonucunda Cumhuriyet BaÅŸsavcılığınca verilen 04.04.2014 tarihli ve 2014/29712 soruÅŸturma, 2014/17423 sayılı kovuÅŸturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılan itirazın reddine iliÅŸkin Ağır Ceza Mahkemesinin 03.06.2014 tarihli ve 2014/1460 deÄŸiÅŸik iÅŸ sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
5271 sayılı Kanunun 160. maddesi uyarınca Cumhuriyet savcısının, ihbar veya baÅŸka bir suretle bir suçun iÅŸlendiÄŸi izlenimini veren bir hâli öÄŸrenir öÄŸrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen iÅŸin gerçeÄŸini araÅŸtırmaya baÅŸlaması gerektiÄŸi, aynı kanunun 170/2. maddesi gereÄŸince yapacağı deÄŸerlendirme sonucunda, toplanan delillerin suçun iÅŸlendiÄŸi hususunda yeterli ÅŸüphe oluÅŸturduÄŸu kanısına ulaÅŸtığında iddianame düzenleyerek kamu davası açacağı, aksi halde ise anılan kanunun 172. maddesi gereÄŸi kovuÅŸturma yapılmasına yer olmadığına dair karar vereceÄŸi yönündeki açıklamalar karşısında, maÄŸdur Beyza Omma"nın 25.04.2014 tarihli adli görüÅŸme deÄŸerlendirme raporu ve 06.11.2013 tarihli tutanaÄŸa nazaran mevcut delillerin takdir ve deÄŸerlendirilmesinin mahkemesine ait olduÄŸu cihetle, itirazın bu yönden kabul edilmesi gerekirken, yazılı ÅŸekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiÅŸtir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza Ä°ÅŸleri Genel MüdürlüÄŸü 12.05.2015 gün ve 94660652-105-35-3608-2015-9672/30527 sayılı yazılı istemlerine müsteniden ihbar ve mevcut evrak tebliÄŸ olunur.
I ) Olay:
MaÄŸdur Beyza Omma"ya karşı iÅŸlendiÄŸi iddia edilen cinsel istismar suçuna iliÅŸkin olarak Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı Çocuk Suçlular SoruÅŸturma Bürosu tarafından yürütülen soruÅŸturma sırasında Memur Suçları SoruÅŸturma Bürosuna yapılan ihbar nedeniyle ÅŸüpheliler ..., ..., ... ve ... hakkında yapılan soruÅŸturma sonucunda, Cumhuriyet BaÅŸsavcılığının 04.04.2014 tarih ve 2014/29712 soruÅŸturma, 2014/17423 sayılı kovuÅŸturmaya yer olmadığına dair karara kararıyla, suçun unsurlarının oluÅŸmadığı gerekçesiyle takipsizlik kararı verildiÄŸi, müÅŸtekiler vekilinin karara süresinde itirazı üzerine, Ağır Ceza Mahkemesinin 03.06.2014 tarihli ve 2014/1460 deÄŸiÅŸik iÅŸ sayılı kararıyla itirazın reddine karar verildiÄŸi, kesin olan bu karara karşı müÅŸteki vekilinin eksik soruÅŸturma yapıldığına iliÅŸkin müracaatı üzerine, kanun yararına bozma talebinde bulunulduÄŸu anlaşılmıştır.
II ) Kanun yararına bozma istemine iliÅŸkin uyuÅŸmazlığın kapsamı: KovuÅŸturma yapılmasına yer olmadığına dair karara, müÅŸtekiler vekili tarafından eksik soruÅŸturma yapıldığı gerekçesiyle yapılan itirazın reddine dair merci kararının, hukuka uygun olup olmadığının belirlenmesine iliÅŸkindir.
III ) Hukuksal DeÄŸerlendirme
Kanun yararına bozma, kesinleÅŸen hükümde verildiÄŸi zaman yürürlükte bulunan usul ve maddi hukuka iliÅŸkin hukuka aykırılıkların giderilmesi ile sınırlı olduÄŸundan, inceleme karar tarihindeki mevzuat hükümlerine göre yapılmıştır.
Ceza Muhakemesi Kanununun 160. maddesinin 1. fıkrasında, "Cumhuriyet savcısı, ihbar veya baÅŸka bir suretle bir suçun iÅŸlendiÄŸi izlenimini veren bir hali öÄŸrenir öÄŸrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen iÅŸin gerçeÄŸini araÅŸtırmaya baÅŸlar." 2. fıkrasında, "Cumhuriyet savcısı, maddi gerçeÄŸin araÅŸtırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, emrindeki adli kolluk görevlileri marifetiyle, ÅŸüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve ÅŸüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür." 170. maddesinin 2. fıkrasında, “SoruÅŸturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun iÅŸlendiÄŸi hususunda yeterli ÅŸüphe oluÅŸturuyorsa; Cumhuriyet Savcısı, bir iddianame düzenler." 172. maddesinin 1. fıkrasında, “Cumhuriyet savcısı, soruÅŸturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli ÅŸüphe oluÅŸturacak delil elde edilememesi veya kovuÅŸturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuÅŸturmaya yer olmadığına karar verir.” hükümleri düzenlenmiÅŸtir.
Aynı kanunun 6545 sayılı Kanunla yapılan deÄŸiÅŸiklikten önceki “Cumhuriyet savcısının kararına itiraz” baÅŸlıklı 173. maddesinde ise;
“(3) Mahkeme, kararını vermek için soruÅŸturmanın geniÅŸletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, o yer sulh ceza hâkimini görevlendirebilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; itiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Cumhuriyet savcısı, kararı itiraz edene ve ÅŸüpheliye bildirir.
(4) Mahkeme istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye verir.” hükümleri yer almaktadır.
SoruÅŸturma evresinin asıl yetkilisi olan Cumhuriyet savcısı, ihbar veya baÅŸka bir suretle bir suçun iÅŸlendiÄŸi izlenimini veren bir hâli öÄŸrenir öÄŸrenmez ceza yargılamasının temel amacı olan maddi gerçeÄŸin ortaya çıkarılması için soruÅŸturmaya baÅŸlayacaktır.
Bir fiilin iÅŸlendiÄŸi haberinin alınması üzerine, suçu takibe yetkili makamlar tarafından derhal hazırlık soruÅŸturmasına baÅŸlanmasını ifade eden ilkeye "araÅŸtırma mecburiyeti ilkesi"; hazırlık soruÅŸturmasının neticesinde fiilin takibini gerektirecek hususlarda fiilin ve failin belli olması, yeterli emareler teÅŸkil edecek vakaların bulunması, baÅŸka bir ifade ile, ÅŸüphelerin ciddî olduÄŸunun tespit edilmesi ve dava ÅŸartlarının gerçekleÅŸmiÅŸ olması durumunda, yetkili makam tarafından kamu davasının açılmasını ifade eden ilkeye ise "kamu davasını açma mecburiyeti ilkesi" denilmektedir.
DiÄŸer taraftan Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesinin (AÄ°HS) 13. maddesi uyarınca da, temel hak ve özgürlükleri ihlal edilen kimselere etkili bir baÅŸvuru yapma hakkı tanınması zorunlu olup, anılan hükmün uygulanmasına iliÅŸkin Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi (AÄ°HM) kararlarında, (Örn: Vilko E. - Finlandiya kararı 2007; Sürmeli - Almanya kararı 2006) etkili baÅŸvuru yolunun hem teoride, hem pratikte eriÅŸilebilir, yeterli ve etkili olması gerektiÄŸi belirtilmektedir. Bu açıklamalar ışığında somut olay deÄŸerlendirildiÄŸinde; MaÄŸdur Beyza Omma"nın cinsel istismara uÄŸradığını iddia ederek yapmış olduÄŸu müraacat üzerine alınan 20.03.2014 tarihli ifadesinde okul müdürü, müdür yardımcıları ve rehber öÄŸretmenin yaÅŸanan olaylardan bir kısmını öÄŸrendiklerini kendisine, Görkem ve Ahmet isimli öÄŸrencilere olayları bir kağıda yazdırıp bir daha yapmayacağım diye ekletmek suretiyle imzallattırdıkları ÅŸeklinde beyanda bulunması üzerine soruÅŸturma bürosu tarafından 31.03.2014 tarihinde “ Çocuk Ä°zlem Merkezinde ifadesi alınan maÄŸdure Beyza Omma"nın beyanı ile suça sürüklenen çocuklar ... ile ..."nın beyanları ile 06.11.2013 tarihli Gaziemir Ä°mam Hatip Lisesi Okul müdürü, müdür yardımcılar ve rehber öÄŸretmen tarafından düzenlenen tutanak ile 21.03.2014 günlü tutanak birlikte deÄŸerlendirildiÄŸinde, maÄŸdurun Sarnıç Piknik alanında okulun erkek öÄŸrencileri ile öpüÅŸtüÄŸü duyumu alındığı, buna iliÅŸkin tutanak tutulup maÄŸdur ve suça sürüklenen çocuklara yazı imzalatıldığı, çocuklara imzalatılan bu yazıların bulunamadığı, maÄŸdurun ailesine veya adli birimlere bilgi verilmediÄŸi, bu olaydan sonra maÄŸdurun okul tarafından takip edilmediÄŸi ve birden fazla cinsel istismara maruz kaldığı, bu ÅŸekilde okul müdürü ..., müdür yardımcıları Ömür Yarıcı, ... ve rehber öÄŸretmen ... görevlerini ihmal ettikleri gibi, öÄŸrendikleri bir suçu bildirmedikleri anlaşıldığından evrak ikmali için iÅŸ bölümü gereÄŸi Memur Suçları Bürosu"na gönderilmiÅŸtir.” ÅŸeklinde ihbarda bulunulduÄŸu bu ihbar üzerine müÅŸteki ve ÅŸüpheli ve tanık beyanları alınmadan, olayın maÄŸduru ve ÅŸüphelilerine yazdırıldığı iddia edilen evrakların ve cinsel istismar suçundan yürütülen soruÅŸturmanın akıbeti araÅŸtırılmadan 04.04.2014 tarihinde suçun unsurlarının oluÅŸmadığından bahisle kovuÅŸturmaya yer olmadığına dair karar verildiÄŸinin anlaşılması karşısında, itiraz merciince, soruÅŸturmanın eksik yapılmış olduÄŸu gözetilerek, kovuÅŸturmaya yer olmadığına dair karara yapılan itirazın kabulüyle, soruÅŸturmanın tamamlanması için dosyanın Cumhuriyet BaÅŸsavcılığına gönderilmesi gerekirken, itirazın reddine karar verilmesi hukuka aykırıdır.
IV ) Sonuç ve karar :
Yukarıda açıklanan nedenlerle; Yargıtay Cumhuriyet BaÅŸsavcılığının istemi yerinde görüldüÄŸünden, Ağır Ceza Mahkemesinin 03.06.2014 tarihli ve 2014/1460 deÄŸiÅŸik iÅŸ sayılı kararının, 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesi uyarınca (BOZULMASINA), diÄŸer iÅŸlemlerin yapılabilmesi için dosyanın Mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet BaÅŸsavcılığına (TEVDÄ°Ä°NE), 23.10.2015 tarihinde oybirliÄŸi ile karar verildi.
