Silahlı terör örgütüne üye olma - Yargıtay 16. Ceza Dairesi 2019/5364 Esas 2019/8463 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2019/5364
Karar No: 2019/8463
Karar Tarihi: 27.12.2019
Silahlı terör örgütüne üye olma - Yargıtay 16. Ceza Dairesi 2019/5364 Esas 2019/8463 Karar Sayılı İlamı
16. Ceza Dairesi 2019/5364 E. , 2019/8463 K.
"İçtihat Metni"
TALEP:
Yargıtay Cumhuriyet BaÅŸsavcılığının 17.04.2019 tarih ve 2019/40140 sayılı yazısı ile; Silahlı terör örgütüne üye olma suçundan ÅŸüpheli ... hakkında yapılan soruÅŸturma evresi sonunda KahramanmaraÅŸ Cumhuriyet BaÅŸsavcılığınca düzenlenen 01.02.2019 tarihli ve 2016/18309 soruÅŸturma, 2019/862 esas, 2019/205 sayılı iddianamenin iadesine dair KahramanmaraÅŸ 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 11.02.2019 tarihli ve 2019/53 iddianame deÄŸerlendirme sayılı kararına yönelik Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı tarafından yapılan itirazın reddine iliÅŸkin mercii KahramanmaraÅŸ 4. Ağır Ceza Mahkemesinin bilâ tarihli ve 2019/41 deÄŸiÅŸik iÅŸ sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 170/3. maddesinde iddianamede nelerin gösterileceÄŸi, aynı Kanunun 174/1. maddesinde iddianamenin hangi hallerde iadesine karar verileceÄŸinin belirtildiÄŸi, aynı Kanunun 170/2. maddesinde yer alan “SoruÅŸturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun iÅŸlendiÄŸi hususunda yeterli ÅŸüphe oluÅŸturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler.” hükmü uyarınca Cumhuriyet savcısının dava açmasının zorunlu olduÄŸu ve suçun hukukî nitelendirilmesinin de Cumhuriyet savcısına ait olduÄŸu, bu durumda mahkemece, iddianamede gösterilen olaylarla ilgili olarak ibraz edilen deliller ve yargılama sırasında ibraz edilebilecek deliller birlikte deÄŸerlendirilerek yargılama sonucuna göre bir karar verilmesi gerekeceÄŸi,
Dosya kapsamına göre, somut olayda, HTS kayıtları temin edilmesi ile bilirkiÅŸi raporu alınması, tanık ... ... isimli ÅŸahsın beyanının doÄŸrulanması için ..., ... ..., Siirt ilinden ... isimli ÅŸahısların gerekirse adı geçen tanığa teÅŸhis ettirilmesi suretiyle kimlik bilgileri tespit edilerek tanık beyanlarının alınması ve anılan tanığın beyanlarının doÄŸruluÄŸunun tespiti amacıyla beyanında ismi geçen ... isimli ÅŸahsın; 2014 yılında ... kod adlı ... ..."ı anma etkinliÄŸine birlikte katıldığını beyan etmesi nedeniyle bu etkinliÄŸe iliÅŸkin fotoÄŸrafların temini ile teÅŸhis iÅŸlemlerinin yapılması ve beyanlarının alınması gerektiÄŸinden bahisle iddianamenin iadesine karar verilmiÅŸ ise de; KahramanmaraÅŸ Cumhuriyet BaÅŸsavcılığınca düzenlenen 01.02.2019 tarihli iddianamenin incelenmesinde, ... ... isimli ÅŸahsın tanık beyanının ve teÅŸhislerinin dosyada bulunduÄŸu, belirtilen HTS kayıtlarına iliÅŸkin 19.07.2017 tarihli analiz raporunun bulunduÄŸu, atılı suça yönelik delil mahiyetindeki eylemlerinin ayrıntılı olarak dava açmaya yeter mahiyette anlatılmış olduÄŸu, ÅŸüphelinin üzerine atılı suçu iÅŸlediÄŸine dair kamu davasının açılmasına yeter ÅŸüphenin bulunduÄŸu cihetle, itirazın kabulü yerine, yazılı ÅŸekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiÅŸtir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel MüdürlüÄŸü ifadeli 08/04/2019 gün ve 94660652-105-46-2957-2019-Kyb sayılı istemlerine müsteniden ihbar ve mevcut evrak Dairemize gönderilmiÅŸtir.
OLAY:
PKK/KCK terör örgütü adına eylem ve faaliyette bulunmak üzere geldiÄŸi İzmir ilinde yakalanarak etkin piÅŸmanlık hükümlerinden faydalanmak istediÄŸini beyanla ifade veren tanık ... ..."in, 15.10.2016 tarihinde kollukta müdafii eÅŸliÄŸinde yaptığı kendisini kırsala gönderdiÄŸini beyan ettiÄŸi "..." ismi ile tanıdığı, ".../ ..." kod adı ile bildiÄŸi kimlik bilgileri belirtilen "... ..." ı ve kırsala götürdüÄŸünü beyan ettiÄŸi kiÅŸileri de tespit ettiÄŸi görülen fotoÄŸraf teÅŸhis tutanağında; "Kendisi ile 2014 yılında KahramanmaraÅŸ... Üniversitesinde birlikte öÄŸrenciydik, 2014 yılında ...- ... kod tarafından kandırılarak PKK"nın kırsal alanına götürüldüÄŸünü biliyorum, gerçek ismi ... ve kendisinin Batman ilinden olduÄŸunu biliyorum, ayrıca 2014 yılında KahramanmaraÅŸ ilinde İnsan Hakları DerneÄŸinde gönüllü aktivistti...... isimli ÅŸahıs olduÄŸunu sizden öÄŸrendim" ÅŸeklindeki beyanla teÅŸhis ettiÄŸi ayrıca 15.10.2016 tarihinde müdafii eÅŸliÄŸinde kollukta 2014 yılında örgüte katıldığını beyanla verdiÄŸi ifadesinde de özetle; ... adlı arkadaşının ... kod adı ile teÅŸhis ettiÄŸi ..."den uzak durmasını, ... ..., ..., ..., ..."ın örgüte ... tarafından gönderildiÄŸini söylediÄŸini beyan ettiÄŸinin, yapılan araÅŸtırmalarda ... ..."in kasten adam öldürme ve silahlı terör örgütüne üye olma suçlarından yakalanarak cezaevinde olduÄŸunun, ... ve ... hakkında silahlı terör örgütüne üye olma suçundan arama kararlarının bulunduÄŸunun, ..."ın silahlı terör örgüte üye olma suçundan tutuklandığının tespit edildiÄŸi, ... ..."ın ise cezaevinde bulunduÄŸunun ÅŸüpheliye sorulan kolluk ifadesindeki sorularda belirtildiÄŸi görülen; 10.11.2016 tarihli araÅŸtırma tutanağında arÅŸiv kayıtlarında leÅŸker kıyafeti ile HDP mitingine ... ... posteri önünde seçim otobüsü üzerinde katıldığı, bu suç nedeni ile Ağır Ceza Mahkemesinde hakkında terör örgütünün propagandasını yapmak suçundan dava açıldığı, Sütçü İmam Üniversitesinde PKK/KCK terör örgütüne üye olma suçundan haklarında dava açılan diÄŸer kiÅŸilerin mahkemelerini takip ettiÄŸi ayrıca daÄŸ kadrosuna katıldığının deÄŸerlendirildiÄŸi belirtilen; HDP mitinginde sözde örgüt sembollerini taşıyan bayrağı açarak miting alanında leÅŸker kıyafeti ile 09.05.2015 tarihinde terör örgütünün propagandasını yaptığı iddiası ile tanzim edilen 30.03.2015 tarihli KahramanmaraÅŸ Cumhuriyet BaÅŸsavcılığının 2015/372 numaralı iddianamesinin de sunulduÄŸu görülen; 2014-2015 eÄŸitim öÄŸretim güz yarıyılında birisinde devamsızlıktan kaldığı iki ders aldığı, bahar dönemine kadar da kayıt yaptırmadığı tespit edilen; 18.11.2016 tarihinde kollukta ve 18.11.2016 tarihinde Cumhuriyet BaÅŸsavcılığında müdafii eÅŸliÄŸinde alınan ifadelerinde kırsala gitmediÄŸini, 2014-2015 yıllarında kayıt yaptırmasına raÄŸmen okula gitmediÄŸini, 2015 yılında ÅŸubat ve mayıs aylarında İHD DerneÄŸinde çalıştığını ayrıca HDP seçim çalışmalarına katıldığını, Pazarcık ve Elbistan"ın köylerine gittiÄŸini sonraki süreçte duyduÄŸu rahatsızlık nedeni ile uzaklaÅŸarak irtibatını kopardığını, evinde içerisinde notlar bulunan ajandasının seçim dönemine kadar tuttuÄŸu günlük olduÄŸunu, 26.11.2014 - 02.06.2015 tarihleri arasında günlüÄŸünde not tutmamış ise de bu tarihlerdeki faaliyetlerini evindeki seçim ajandalarına notladığını, DEM-GENÇ adlı yapılanma çalışmalarına katılmadığını, 2014 yılının son aylarında kırsala katıldığını duyduÄŸu ... ..."i repçi olarak okuldan tanıdığını ancak ÅŸahsın yalan söylediÄŸini, ... Kod ... ismi ile tanınan ... ... adlı örgüte üye olmak suçundan cezaevinde yatan ÅŸahsı DÖDEF adlı derneÄŸin baÅŸkanı olarak bir piknikte tanıştırılması ile tanıdığını ve baÅŸkaca bir görüÅŸmesinin de olmadığını, ..., ... ..., ..., ..."ın öÄŸrenci olmaları nedeni ile tanıdığını, 2013 yılında ortadan kaybolduklarını, muhtemelen kırsala gittiklerini duyduÄŸunu, seçim mitinginde yaptığı sunuculuk nedeni ile açılan davada hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiÄŸini beyan ettiÄŸi, ikametinde yapılan aramada ele geçen ajanda içerisinde yer alan el yazılı günlük tarzında kaleme alınan ve içeriÄŸinde "dernek" "gerilla" "önderlik" gibi kelimelerin de kullanıldığı bazı bölümlerinde "vedalaşır" mahiyette yazılı özel hayatına dair iddianame de belirtilen notları da içerir bulunduÄŸu günlüÄŸün sunulduÄŸu görülen; kullandığını beyan ettiÄŸi cep telefonu numarasına dair HTS kayıtlarının alınarak irtibatlı olduÄŸu kiÅŸilere yönelik analiz çalışması yapılan, ülke genelinde yapılan arÅŸiv araÅŸtırmasında hakkında ... ..."in beyanı haricinde daha önce iÅŸlem yapılan dosyası dışında baÅŸkaca bir teÅŸhis iÅŸlemine ve kaydına rastlanılmayan, adli sicil kaydında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına dair ilamın bulunduÄŸu tespit edilen ÅŸüpheli hakkında; KahramanmaraÅŸ Cumhuriyet BaÅŸsavcılığının 2016/18309 soruÅŸturma, 2019/862 esas ve 2019/205 numaralı, 01.02.2019 tarihli, özetle ... ..."in etkin piÅŸmanlıktan yararlanmak isteÄŸi ile ÅŸüpheli sıfatı ile verdiÄŸi ifadesi ve teÅŸhis tutanağı; aramada ele geçen el yazısı ile tutmuÅŸ olduÄŸu günlüÄŸünde 16/10/2014 ibaresi ile baÅŸlayan kısımda "kaç zaman oldu yazmadığın" ibareleri ile baÅŸlayan 19/10/2014 tarihli sayfada sohbette kobani analizi, kobaneden gelen aile ile görüÅŸme, kürtlerin direniÅŸi, kadınların destansı direniÅŸi, dünya gündemine oturan kürtler, mazlumların 3 kirli çöpüyle bedenlerini ateÅŸe verip nevroz kutlaması, 10/11/2014 tarihi bulunan sayfada gün görevimi yapıyorum, bütün sevdiklerim sana emanet, anneme babama iyi bakın, siz beni sevdiklerim kararıma saygı duyun ve arkamda yer alın, yapamıyorum, inanın yapamıyorum, hoÅŸçakalın sizi seviyorum. 20/11/2014 tarihli sayfada gerilla olma zamanı, tüm insanları insanca yaÅŸatmak amacımız ise o zaman ilk elden çıkarılması gereken yer buralardır, daÄŸlardır. İnsanlarımıza karşı uzanan ellerin kırılacağı yerler burasıdır. DaÄŸlara çıkma istemi geliÅŸirken bize yapılan hakaretler iÅŸte biraz kendi yaÅŸamımız üstündeki denetimizi saÄŸlamak kendimiz olmak için seçilen tek yol var oda ... 02/06/2015 tarihinde en sonra hoÅŸçakalın demiÅŸtim. Çok zaman geçti aradan 5 ay. Az bir zaman deÄŸil, ne güneÅŸ görür oldum, nede kol kola dövüÅŸebileceÄŸimiz bir kavgamız, yanan bir hayat yanan gülüÅŸlerden geriye bitkin ve yorgun bir beden sadece merhaba demeyi istedim. ÅŸeklinde yazıların olduÄŸu, ayrıca yukarıdan aÅŸağı harfleri sıralamak suretiyle; "kürdistan rojava, kobane" ve bir takım kürtçe olduÄŸu düÅŸünülen kelimeleri birden fazla kez vurguladığı, HTS analizinde PKK/KCK terör örgütüne üye olma suçundan 9 yıl hapis cezasına mahkum olan HDP KahramanmaraÅŸ İl BaÅŸkanı ... ... ile 12 kez, örgüt propagandası suçundan hakkında iÅŸlem yapılan ... ... ile 1 kez, örgüt propagandasından hakkında iÅŸlem yapılan ... ile 19 kez, PKK/KCK terör örgütüne üye olma suçundan iÅŸlem yapılan ... ... ile 5 kez, görevli memura mukavemet, direnme, kamu malına zarar verme suçlarından hakkında iÅŸlem yapılan Muhammet Balaban ile 26 kez olmak üzere görüÅŸme kaydının bulunduÄŸu, hakkında 2015/8677 soruÅŸturma numaralı dosyası üzerinden örgütün mitingine leÅŸker olarak tabir edilen elbisesini giyerek katılıp örgüt bayrağı açmak suretiyle örgüt propagandası yaptığından bahisle 30/09/2015 tarihinde dava açıldığı ve hakkında KahramanmaraÅŸ 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2015/266 - 2016/53 E K sayılı dosyasında 10/03/2016 tarihinde HAGB verildiÄŸi, ÅŸüphelinin aleyhine beyanda bulunan ... ..."in ÅŸüphelinin örgütün kırsal kesimine katıldığına dair beyanının olduÄŸu, ÅŸüphelinin belirtilen tarihte okul kaydını dondurduÄŸunu, kendisinin de kabul ettiÄŸi, kendi el yazısıyla tuttuÄŸu günlüklerde de ailesine veda tarzında bir takım yazılar aynı zamanda gerilla olma zamanı ÅŸeklindeki yazılar ve genel itibariyle örgütün öne sürdüÄŸü ideoloji ve fikirleri benimsediÄŸine dair günlüÄŸündeki yazılar dikkate alındığında ... ..."in tanık beyanına itibar edilmesi gerektiÄŸi, ÅŸüphelinin örgüte katılımının olduÄŸu, bu dönemde örgüt hiyerarÅŸisi içerisinde hareket ettiÄŸi ve üzerine atılı suçu iÅŸlediÄŸine dair yeterli ÅŸüpheye delalet eden somut delilin elde edildiÄŸi belirtilerek 5237 sayılı TCK"nın 314/2, 53/1, 58/9, 63 ve 3713 sayılı TMK"nın 5. maddesi uyarınca cezalandırılması istenilen iddianamenin, KahramanmaraÅŸ 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 11.02.2019 tarihli 2019/53 iddianame deÄŸerlendirme numaralı kararında belirtildiÄŸi ÅŸekilde;
"-Sanığın savunmasında belirtmiÅŸ olmasına raÄŸmen suç tarihinde kullandığı cep telefonu numarası tespit edilerek PKK daÄŸ kadrosuna gittiÄŸi iddia edilen döneme iliÅŸkin HTS kayıtları temin edilip bu hususta gerekirse bilirkiÅŸi raporu aldırılması gerekirken bu iÅŸlemin yapılmadığı,
-Tanık ... ..."in beyanlarının doÄŸrulanabilmesi için tanığın beyanlarında ismi geçen ... isimli ÅŸahsın; 2014 yılında ... kod adlı ... ..."ı anma etkinliÄŸine birlikte katıldığını beyan etmesi nedeniyle bu etkinliÄŸe iliÅŸkin fotoÄŸraflardan etkinliÄŸe katılan ÅŸahısların tanık ... ..."e teÅŸhis ettirilerek bu ÅŸahsın tespit edilmesi ve beyanlarının alınması gerektiÄŸi,
-Tanık ... ..."in beyanlarının doÄŸrulanabilmesi için ..., ... ..., Siirt ilinden ... isimli ÅŸahısların gerekirse tanıktan teÅŸhis ettirilmesi suretiyle açık kimlik bilgileri tespit edilerek beyanlarının alınması gerektiÄŸi" gerekçeleri ile 5271 sayılı CMK"nın 174/1-a, b maddelerince iadesine karar verilmesi üzerine; Cumhuriyet savcısının 14.02.2019 tarihinde 5271 sayılı CMK"nın 174/1-a maddesi kapsamında aynı kanunun 170. maddesine aykırı ÅŸekilde tanzim edilen bir iddianamenin bulunmadığından iade gerekçesinin yersiz olduÄŸu, diÄŸer iade nedenlerinin ise toplanan deliller kapsamında deÄŸerlendirildiÄŸinden yeterli ÅŸüphenin oluÅŸtuÄŸu, tanığın yalan söylediÄŸine dair baÅŸka beyanların olması veya HTS kaydının farklı yerlerde çıkmasının savcılıkça yapılan deÄŸerlendirmeye etkisinin olmayacağı, zaten HTS kayıtlarınında alınarak baz yeri incelemesinin yaptırıldığı, tanık beyanının baÅŸkaca tanık beyanları ile doÄŸrulanmasının ise yargılama faaliyeti kapsamında yapılması gerektiÄŸi, etkin piÅŸmanlıkta bulunan tanığın doÄŸruyu söyleyip söylemediÄŸinin mahkemece takdir edilmesi gerektiÄŸi gerekçeleriyle yaptığı itirazın reddine dair kesin olarak verilen KahramanmaraÅŸ 4. Ağır Ceza Mahkemesinin 2019/41 DeÄŸiÅŸik İş sayılı kesin kararının 5271 sayılı CMK 309. maddesi uyarınca kanun yararına bozulması hususunda ihbar edilmesine müteakip, Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel MüdürlüÄŸünün 08.04.2019 tarihli istemi ile Yargıtay Cumhuriyet BaÅŸsavcılığından itiraz merciinin kesin kararının kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine dosyanın dairemize gönderildiÄŸi anlaşılmıştır.
KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİNE İLİŞKİN UYUŞMAZLIĞIN KAPSAMI:
Åžüpheli hakkında düzenlenen iddianamenin, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 174/1. maddesi gereÄŸince iade edilmesinde ve bu karara karşı yapılan itirazın reddine dair verilen kararda hukuka aykırılık bulunup bulunmadığına iliÅŸkindir.
İLGİLİ YASAL MEVZUAT ÅžÖYLEDİR;
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu
Kamu davasını açma görevi
Madde 170
(1) Kamu davasını açma görevi, Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirilir.
(2) SoruÅŸturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun iÅŸlendiÄŸi hususunda yeterli ÅŸüphe oluÅŸturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler.
(3) Görevli ve yetkili mahkemeye hitaben düzenlenen iddianamede;
a) Åžüphelinin kimliÄŸi,
b) Müdafii,
c) Maktul, maÄŸdur veya suçtan zarar görenin kimliÄŸi,
d) MaÄŸdurun veya suçtan zarar görenin vekili veya kanunî temsilcisi,
e) Açıklanmasında sakınca bulunmaması halinde ihbarda bulunan kiÅŸinin kimliÄŸi,
f) Åžikâyette bulunan kiÅŸinin kimliÄŸi,
g) Åžikâyetin yapıldığı tarih,
h) Yüklenen suç ve uygulanması gereken kanun maddeleri,
i) Yüklenen suçun iÅŸlendiÄŸi yer, tarih ve zaman dilimi,
j) Suçun delilleri,
k)Åžüphelinin tutuklu olup olmadığı; tutuklanmış ise, gözaltına alma ve tutuklama tarihleri ile bunların süreleri,
Gösterilir.
(4) İddianamede, yüklenen suçu oluÅŸturan olaylar, mevcut delillerle iliÅŸkilendirilerek açıklanır.
(5) İddianamenin sonuç kısmında, ÅŸüphelinin sadece aleyhine olan hususlar deÄŸil, lehine olan hususlar da ileri sürülür.
(6) İddianamenin sonuç kısmında, iÅŸlenen suç dolayısıyla ilgili kanunda öngörülen ceza ve güvenlik tedbirlerinden hangilerine hükmedilmesinin istendiÄŸi; suçun tüzel kiÅŸinin faaliyeti çerçevesinde iÅŸlenmesi halinde, ilgili tüzel kiÅŸi hakkında uygulanabilecek olan güvenlik tedbiri açıkça belirtilir.
İddianamenin İadesi;
Madde 174
Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruÅŸturma evrakının verildiÄŸi tarihten itibaren on beÅŸ gün içinde soruÅŸturma evresine iliÅŸkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle;
a) 170"nci maddeye aykırı olarak düzenlenen,
b) Suçun sübûtuna etki edeceÄŸi mutlak sayılan mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen,
c) Önödemeye veya uzlaÅŸmaya tâbi olduÄŸu soruÅŸturma dosyasından açıkça anlaşılan iÅŸlerde önödeme veya uzlaÅŸma usulü uygulanmaksızın düzenlenen,
İddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.
(2) Suçun hukukî nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemez.
(3) En geç birinci fıkrada belirtilen süre sonunda iade edilmeyen iddianame kabul edilmiÅŸ sayılır.
(4) Cumhuriyet savcısı, iddianamenin iadesi üzerine, kararda gösterilen eksiklikleri tamamladıktan ve hatalı noktaları düzelttikten sonra, kovuÅŸturmaya yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren bir durumun bulunmaması halinde, yeniden iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir. İlk kararda belirtilmeyen sebeplere dayanılarak yeniden iddianamenin iadesi yoluna gidilemez.
(5) İade kararına karşı Cumhuriyet savcısı itiraz edebilir.”
HUKUKSAL DEĞERLENDİRME :
Kanun yararına bozma, kesinleÅŸen hükümde verildiÄŸi zaman yürürlükte bulunan usul ve maddi hukuka iliÅŸkin hukuka aykırılıkların giderilmesi ile sınırlı olduÄŸundan, inceleme karar tarihindeki mevzuat hükümlerine göre yapılmıştır.
Ceza Muhakemesinin amacı, maddi gerçeÄŸin insan onuruna yaraşır biçimde araÅŸtırılıp bulunmasıdır.
SoruÅŸturma evresinin asıl yetkilisi olan Cumhuriyet savcısı, ihbar veya baÅŸka bir suretle bir suçun iÅŸlendiÄŸi izlenimini veren bir hâli öÄŸrenir öÄŸrenmez ceza yargılamasının temel amacı olan maddi gerçeÄŸin ortaya çıkarılması için soruÅŸturmaya baÅŸlayacaktır.
CMK’nın 160/1 maddesinde yer alan “bir suçun iÅŸlendiÄŸi izlenimini veren bir hâl” ifadesinden de anlaşılacağı üzere belli bir suç ÅŸüphesine karşı soruÅŸturmaya baÅŸlanılabilmesinin maddi koÅŸulu, o suça iliÅŸkin baÅŸlangıç ÅŸüphesinin var olmasıdır. BaÅŸlangıç ÅŸüphesi, soyut bir izlenimle deÄŸil; suçun iÅŸlendiÄŸi izlenimini uyandıran somut vakıalar ile oluÅŸur. Cumhuriyet savcısı, baÅŸlangıç ÅŸüphesinin olup olmadığını yani, suçun iÅŸlendiÄŸi izlenimini uyandıran somut vakıaların bulunup bulunmadığını deÄŸerlendirerek soruÅŸturmaya baÅŸlayacaktır. Kısaca, baÅŸlangıç ÅŸüphesinin bulunup bulunmadığını deÄŸerlendirme yetkisi, Cumhuriyet savcısına aittir (... ..., ..., Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınlar, Ankara, 2011, sayfa 186 ve devamı).
SoruÅŸturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun iÅŸlendiÄŸi hususunda yeterli ÅŸüphe oluÅŸturuyorsa; Cumhuriyet savcısı iddianame düzenler. "Yeterli ÅŸüphe", ÅŸüphelinin müsnet suçtan yargılanması için gerekli ve yeterli olan ÅŸüphe derecesini ifade eder. Bu ÅŸüphenin, hukuka uygun olarak elde edilmiÅŸ her türlü delile dayanması gerektiÄŸinde kuÅŸku yoktur. Cumhuriyet savcısı topladığı delillerin iddianame düzenlemek için yeterli olup olmadığını takdir edecek, delilleri olaylarla iliÅŸkilendirerek yeterli ÅŸüpheyi ortaya koyacaktır. Kamu davasının açılmasında yeterli ÅŸüpheden bahsedebilmede önemli olan, suçun iÅŸlendiÄŸine yönelik tartışılabilirlik ve mahkûmiyetin ne derecede mümkün olabilirliÄŸidir.
5271 sayılı CMK"da düzenlenen iddianamenin iadesi kurumu, uzun süren yargılama süreçlerinin önüne geçilebilmesi ve davaların “tek celse”de bitirilebilmesini temin amacıyla getirilen yeniliklerden biridir. Bunun gerçekleÅŸtirilebilmesi, soruÅŸturma safhasında mevcut tüm delillerin toplanmış olması ile mümkündür.
İddianemenin iadesi kurumu ÅŸüpheli/sanıkların lekelenmeme haklarını etkin ÅŸekilde koruma altına almaktadır. Bu nedenle Anayasanın 36-38. ve Avrupa İnsan Hakları SözleÅŸmesinin 6. maddelerinin teminatı mahiyetindedir. İddianemedeki ÅŸekle iliÅŸkin eksiklikler her zaman giderilebilir ancak eksik soruÅŸturma sonucu yeterli suç ÅŸüphesi oluÅŸturmayan delillerle kiÅŸilere sanık sıfatı yüklenmesi, yargılama sonucunda beraat etmiÅŸ olsalar dahi hak ihlaline sebebiyet vereceÄŸi göz önünde bulundurulmalıdır. Aksi takdirde kanun koyucu suçun subutuna etkili olan bir delil toplanmadan dava açılmasını iade nedeni olarak kabul etmeyeceÄŸi aÅŸikardır.
SoruÅŸturma aÅŸamasında toplanan deliller sonucunda yeterli ÅŸüphenin oluÅŸmaması durumunda kovuÅŸturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi, yargılama aÅŸamasında hakim veya mahkemece verilen kararlar ile kanun yolu aÅŸamalarında delillerin hukuka uygunluk denetiminin yapılacağına dair düzenlemelerin yanı sıra; iddianamenin iadesi müessesinin de delilin denetimine olanak tanıdığının kabulü gereklidir. Ancak Anayasanın 38, 5271 sayılı CMK"nın 206/2 maddelerindeki düzenlemeler kapsamında, bu olanağın çok geniÅŸ yorumlanmaması gerektiÄŸi CMK"nın 172/1 maddesinin doÄŸal sonucudur.
Madde gerekçesinde de belirtildiÄŸi üzere;
"Kamu davasının tek veya zorunlu olduÄŸunda birbirini izleyen oturumlarda ve mümkünse bir günde sonuçlandırılmasını gerçekleÅŸtirebilmek amacıyla; iddianamenin, hukuken geçerli ve yeterli delillerin toplanmasından ve dava açma koÅŸullarının gerçekleÅŸmesinden sonra, tüm yönleriyle doÄŸru ve eksiksiz olarak mahkemeye verilmesi gerekmektedir.
Yeterli delil bulunmadan veya toplanmadan adeta delilsiz davanın açılmış olması ve bunun sonucu olarak mahkemenin soruÅŸturma yapmak zorunluluÄŸunda kalacağının anlaşılması halinde iddianame iade edilecektir...
Deliller kamu davası açmak için yeterli olsa bile, iddianamede bulunması gerekli diÄŸer ve bir bakıma ÅŸekli sayılabilecek hususların yer almaması halinde de iade mümkündür..."
Bu bilgiler ışığında, 09.05.2015 tarihinde bir partinin mitinginde terör örgütünün propagandasını yapmak suçundan hakkında verilen hapis cezasına dair hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına dair adli sicil ve arÅŸiv kaydı bulunan, ikametinde yapılan aramalarda ele geçen ajanda içerisinde iddianamede de belirtilen, "vedalaÅŸma" içerir "gerilla olma zamanı" gibi tabirlerin de kullanıldığı, iddiaya konu dönemlerde yazmaya ara verildiÄŸi görülen ve belirtilen ancak; dernek kapsamında faaliyetlerden de bahsedildiÄŸi içeriÄŸinde örgüte sempatiyi barındırır ifadelerinde bulunduÄŸu, gerçekleri gördüÄŸünü, okuluna baÅŸlayacağına dair özel hayatına iliÅŸkin notlarında bulunduÄŸu anlaşılan el yazılı günlüÄŸü ele geçirilen, 2014-2015 eÄŸitim öÄŸretim güz yarıyılında birisinden devamsızlıktan kaldığı iki ders aldığı, bahar dönemine kadar da kayıt yaptırmadığı tespit edilen ve ifadelerinde suçlamaları kabul etmeyerek, seçim zamanında bir siyasi parti için çalışmalarda bulunduÄŸunu, bu kapsamda günlüÄŸe yazmadığı dönemlerde evinde faaliyetlerini notladığı seçim ajandalarının bulunduÄŸunu, kırsala gitmediÄŸine ev arkadaÅŸlarının da ÅŸahit olduÄŸunu ve İHD DerneÄŸinde ve bir siyasi parti bünyesinde çalışmalar yaptığını ancak bu çalışmalar esnasında gerçekleri gördüÄŸünden partiden uzaklaÅŸtığını, ailesi ile de belirtilen dönemde telefonla görüÅŸtüÄŸünü beyan eden, 01.06.2013-01.06.2016 tarihleri arasında HTS kayıtları alınarak irtibatları araÅŸtırılan ÅŸüphelinin; etkin piÅŸmanlık hükümlerinden yararlanmak istemi ile beyanda bulunduÄŸu anlaşılan ... ..."in ifadesinde aralarında ÅŸüphelininde bulunduÄŸu ... adlı kollukta bir kısmının kırsalda çekilen fotoÄŸraflarından da teÅŸhis ettiÄŸi anlaşılan ÅŸahısları örgüte gönderdiÄŸinden ... isimli ÅŸahıstan uzak durmasını söylediÄŸi ... ile, beyanda adı geçen ... isimli ÅŸahıs olan ve teÅŸhis tutanağında kendisini kırsala gönderen ... kod adı ile teÅŸhis ettiÄŸi ... ..."ın, ayrıca kırsala götürüldüÄŸü beyan edilen ... ..."in, fezleke kapsamında tutuklu bulunduklarının belirtilmesi karşısında, 2 ve 3 numaralı iade nedenleri yönünden; iade nedenlerinin suçun sübutuna etki eder nitelikte deliller olduÄŸunun kabulü ile ağır sonuçların baÄŸlandığı müsnet suçun niteliÄŸi ile lekelenmeme hakkı da dikkate alınarak verilen iade kararı ile anılan karara vaki itirazın reddine iliÅŸkin mercii kararında hukuka aykırılık bulunmadığından Yargıtay Cumhuriyet BaÅŸsavcılığının kanun yararına bozma talebinin reddine karar verilmiÅŸtir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle,
Yargıtay Cumhuriyet BaÅŸsavcılığının 17.07.2019 tarih ve 2019/74126 nolu kanun yararına bozma talebinin REDDİNE, usuli iÅŸlemlerin yapılabilmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet BaÅŸsavcılığına TEVDİİNE, 27.12.2019 tarihinde oybirliÄŸiyle karar verildi.
